- Lâu nay, vay nợ, cầm cố đã trở thành một hiện tượng phổ biến trong giới sinh viên nhiều trường đại học. Nhưng cũng vì vay nợ, nhiều sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở Thái Nguyên đã “sập bẫy” cho vay nặng lãi của chủ nợ, để rồi nợ chồng chất và rơi vào thảm cảnh: muốn học tiếp không được mà bỏ cũng không xong vì bị chủ nợ truy tìm và bức nợ.
Hiệu cầm đồ “bủa vây” trường học
Dạo quanh các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố Thái Nguyên, dường như ở đâu đâu cũng thấy tiệm cầm đồ và cho vay qua thẻ sinh viên mọc lên như nấm.
 |
| Tiệm cầm đồ và cho vay nặng lãi mọc như nấm quanh các trường đại học Thái Nguyên - (Ảnh Nguyên Minh). |
Việc có quá nhiều tiệm cầm đồ và cho vay nặng lãi, mà đội ngũ này vẫn “sống khỏe”, theo nhiều người, đó là do sự đóng góp của một bộ phận không nhỏ sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn. Vì ham mê lô đề, cá độ và thói quen ăn chơi thái quá, họ đã tự nguyện chấp nhận một mức lãi vô lý và trở thành “mồi ngon” của đội quân cho vay nặng lãi.
Thế nhưng, cũng có không ít trường hợp trở thành những nạn nhân “bất đắc dĩ” của nạn cho vay nặng lãi, mà kết cục, họ cũng phải chịu những hậu quả bi thảm như bất cứ nạn nhân nào.
Ông Nguyễn Mạnh H., người từng làm cán bộ ngành giáo dục tỉnh Cao Bằng, bố của Nguyễn Thị Minh H., cô sinh viên năm thứ 3, Khoa Hóa trường Đại học sư phạm Thái Nguyên cho biết: ông đã từng phải ôm một bọc tiền từ thị xã Cao Bằng xuống Thái Nguyên để thỏa thuận trả nợ cho con gái nhưng bất thành, do chủ nợ đòi số tiền lãi quá cao.
Theo ông H., do muốn giúp đỡ cô bạn cùng quê đang trong cảnh khó khăn nên Nguyễn Thị Minh H. đã đi vay qua thẻ được 25 triệu đồng từ một tiệm cầm đồ nằm phía sau trường Đại học sư phạm Thái Nguyên. Sau mấy tháng, số tiền chủ nợ ép H. phải trả đã lên đến 175 triệu đồng!
Sau khi bị chủ nợ ép trả số tiền khổng lồ, chuyện ăn ngủ, học hành hàng ngày của H. đều bị đảo lộn. Nhưng tìm đến cô bạn thân để thúc giục cô bạn mang tiền đi trả nợ thì H. mới tá hỏa phát hiện: cô bạn thân cũng đang nợ một số chủ với số tiền cả gốc và lãi lên đến vài trăm triệu và đang phải nghỉ học để trốn sự truy tìm của chủ nợ.
 |
| Phía sau cổng trường thanh bình là "sóng ngầm" cho vay nặng lãi đang nhấn chìm tương lai của không ít sinh viên. (Ảnh Nguyên Minh). |
Không có tiền trả nợ, chủ nợ đã tìm đến tận lớp học và cả khu ở trọ để gây sức ép. Hai tháng trước, do chủ nợ tìm đến tận nơi ở trọ đạp cửa và dọa nạt nhiều, H. đã sợ hãi chạy ra đường bắt xe chạy thẳng về Cao Bằng và không dám quay trở lại trường học nữa.
Thấy con gái trở về trong sự hoảng loạn vì nợ nần, ông Nguyễn Mạnh H. không dám báo công an, một mình tìm xuống Thái Nguyên trả nợ, mong con gái tiếp tục được học. Nhưng, với cách tính lãi “cắt cổ” và số tiền quá lớn chủ nợ yêu cầu, ông đã không có đủ tiền để trả.
Trở về Cao Bằng, thấy cảnh con gái lúc nào cũng hoảng loạn và sợ hãi, ông H. lại thắt ruột, phải đi vay chạy tiền người thân để tiếp tục xuống Thái Nguyên trả nợ.
Có lẽ, Nguyễn Thị Minh H. mới chỉ là một trong rất nhiều nạn nhân của nạn cho vay nặng lãi đang "diễn ra rầm rộ" tại Thái Nguyên, mà nạn nhân của nó, chủ yếu là những sinh viên các trường cao đẳng, đại học đóng trên địa bàn.
Chị Nguyễn Kim T., sinh viên K42, Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên cho biết: sinh viên cần tiền đến vay tiệm cầm đồ và tiệm cho vay qua thẻ giờ quá phổ biến, trường nào cũng có rất nhiều người vay. Cô không biết số sinh viên trong trường và các trường khác tham gia vay lãi tại các tiệm cầm đồ là bao nhiêu, nhưng T. khẳng định, riêng lớp cô, phải có đến 80% sinh viên cả nam và nữ đang có nợ, không ít thì nhiều tại các tiệm cầm đồ và cho vay lãi qua thẻ sinh viên.
Cũng vì vay nặng lãi nên cách đây không lâu, một sinh viên lớp K43, Khoa Địa Lý, quê ở Hà Quảng, Cao Bằng cũng chọn cách tự tử ngay tại khu trọ gần trường để… trốn nợ.
 |
|
Trưởng phòng công tác HSSV Trường ĐH SP Thái Nguyên: Đúng là trường có nhiều SV nghỉ học nhưng nguyên nhân thực sự thì trường chưa biết! (Ảnh Nguyên Minh).
|
Theo lời kể của T., từ năm ngoái đến nay, lớp cô đã có 6 sinh viên phải nghỉ học để trốn nợ vì số nợ cả gốc và lãi đã lên đến con số quá lớn.
Số lượng sinh viên bỏ học này cũng được ông Nguyễn Trường Kháng, Trưởng phòng công tác HSSV - Trường đại học Sư phạm Thái Nguyên xác nhận là đúng. Nhưng, nguyên nhân bỏ học của những sinh viên này là do nợ nần hay một nguyên nhân nào khác thì trường chưa biết!
Bỏ học giữa chừng, sút 27 cân vì nợ
Cũng là nạn nhân của tình trạng vay nặng lãi qua thẻ, Nguyễn Hữu M., nhà ở phường Quang Trung, thành phố Thái Nguyên, sinh viên năm thứ nhất, Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Thái Nguyên cho biết: Hai tháng trước, do nhóm bạn chơi thân có người cần tiền, M. đã cắm thẻ và CMND vay được 13 triệu đồng.
Trong thời gian đó, do ham lô đề nên M. và nhóm bạn đã được chủ cho ghi chịu, với số tiền nợ cộng dồn lên đến 51 triệu. Do không có tiền trả nên mới đây, chủ đã ép M. phải ghi giấy nợ mới, với số tiền cả gốc và lãi lên đến 82 triệu đồng.
Không có tiền trả, lại thường xuyên bị chủ ép trả nợ nên M. đã bàn với mẹ xin cho đi bộ đội để “ổn định” hẳn trong quân đội, nhưng thực chất là để M. trốn chủ nợ. Nghe con trai nói vậy, chị Nguyễn Thị T., mẹ của M. cũng đồng ý và đôn đáo đi hỏi người quen để xin nhập ngũ cho con. Nhưng việc làm đơn gia nhập quân đội cần phải có CMND, mà CMND của M. thì chủ nợ vẫn cầm.
Đầu tháng 11 vừa rồi, khi đang ở nhà người quen bàn chuyện cho con trai vào quân đội, chị T. bàng hoàng nhận được điện của chủ nợ yêu cầu chị phải trả số tiền lên đến 82 triệu đồng mà con trai chị đang nợ.
Không tin vào những gì vừa nghe được qua điện thoại là sự thật, nhưng chị T. vẫn đến hiệu cầm đồ để tìm hiểu thực hư món nợ, thì chị gặp M., con trai chị đang ngồi trong quán với gương mặt nhợt nhạt như người đã chết vì sợ hãi. Nhìn thấy cảnh đó, chị không nỡ mắng con, chấp nhận viết giấy nợ mới để nhận hết phần nợ gốc 64 triệu(?) và cả tiền lãi 18 triệu (!) về mình, mong lấy được CMND của con trai về.
Chủ nợ liên tục gọi điện đến để đòi chị số tiền 82 triệu đồng. Quá bức xúc, chị T. định báo công an, nhưng lại sợ ảnh hưởng đến tương lai của con. Vì vậy, chị đã nhờ một “đàn anh” có máu mặt trên Lạng Sơn về nói chuyện với chủ nợ, mong có thể được giảm bớt phần nợ. Và thật kỳ lạ, sau cuộc nói chuyện chớp nhoáng ấy, chủ nợ đã gọi điện tới chị bảo không cần chị trả nợ nữa, mà sẽ buộc nhóm bạn của con trai chị trả số tiền ấy.
Tuy nhiên, sau quyết định xóa nợ chóng vánh ấy, con trai chị đã đã bị một tai nạn xe máy bất ngờ. Sau tai nạn xe máy, M. lúc nào cũng trong tâm trạng lo sợ và ngày nào cũng xin tiền chị trả nợ.
Mới đây, vợ chồng chị đã vay được 13 triệu cho con trai trả nợ. Nhưng cho rồi, M. vẫn đòi số tiền lớn hơn để tiếp tục trả nợ. Không có tiền cho con trai trả nợ thì M. không ăn không ngủ được nên vợ chồng chị càng lo.
"Lúc học cao đẳng, nó được bầu làm lớp trưởng và khi ấy nó cân nặng 72 kilogam. Mới đây đi khám bộ đội, nó chỉ còn 47.5kilogam. Đến hai hôm vừa rồi cân lại, nó chỉ còn 45 kilogam. Như vậy là chỉ trong vòng hơn một tháng, nó đã giảm 27 kilogam. Nó vừa phải nghỉ học, lại không ăn không uống vì những món nợ vô lý như thế thì cha mẹ nào chịu đựng được" - chị T. vừa nói vừa khóc.
Rồi chị cho biết, còn gần hai tháng nữa mới có kết quả con chị có trúng tuyển nghĩa vụ hay không. Trong thời gian ấy, vợ chồng chị không biết phải quản lý đứa con duy nhất của mình như thế nào. Bởi, theo lời chị thì từ lâu, M. đã vuột khỏi sự kiểm soát của bố mẹ rồi.
Bây giờ, nó dường như đang bị chính những chủ nợ kiểm soát và điều khiển!
Bài 2: Không có con đường sáng
