Họ cũng hiểu, ai cũng cần một hành trang cho ngày trở về, vì vậy những bài giảng của các cán bộ giáo dục luôn được tiếp thu từng lời, từng chữ, để khi tái hòa nhập cộng đồng, họ không còn cảm thấy xa cách, không cảm thấy mặc cảm và tự ti.

Học để làm người tốt

7h sáng, khi tiếng kẻng thứ 3 vang lên báo hiệu giờ lao động bắt đầu, thay vì đi lao động như các phạm nhân khác, 62 phạm nhân tại buồng giam số 7, số 8, nhà 3 khu 1, Phân trại số 2 lại chuẩn bị vở, bút  tập trung tại nhà học tập háo hức chờ nghe bài giảng mới. Hôm qua, bài đầu tiên họ được học chính là bài về quyền lợi và nghĩa vụ cơ bản của phạm nhân sau khi hết thời hạn chấp hành hình phạt tù. Hôm nay, họ sẽ được nghe về một số thành tựu hơn 20 năm đổi mới đất nước.

Sống ở trại lâu, dù hằng ngày vẫn được tiếp cận với thông tin qua sách báo, truyền hình, thế nhưng, cũng khó mà mường tượng thế giới bên ngoài trại giờ thế nào. Họ muốn biết, họ muốn hiểu hơn, thế nên không một tiếng trò chuyện, lớp học im phăng phắc, tất cả ánh mắt, sự tập trung dồn về phía cán bộ, lắng nghe từng lời giảng.

Rồi bài học thứ 3, thứ 4, thứ 5, thứ 6 và thứ 7 về Luật Giao thông đường bộ; Luật Phòng chống ma túy, tác hại của ma túy, con đường lây nhiễm HIV/AIDS, cách phòng chống và trách nhiệm của công dân trong phòng chống ma túy; Chương trình Quốc gia phòng chống tội phạm, những nội dung cơ bản của Bộ luật Hình sự sửa đổi; Luật Cư trú; Giáo dục kỹ năng sống… lần lượt được các cán bộ, lãnh đạo Công an tỉnh truyền đạt tới phạm nhân.

Ngoài những nội dung học tập này, phạm nhân còn được cán bộ hướng dẫn thảo luận, viết thu hoạch, bản khai báo tố giác những hành vi vi phạm của phạm nhân khác, cũng như những hành vi vi phạm pháp luật của đồng phạm ở ngoài xã hội và đóng góp ý kiến xây dựng cho công tác quản lý giáo dục, cải tạo phạm nhân.

Mỗi tiết học trôi qua, mỗi ngày học kết thúc, 62 phạm nhân lại như bừng tỉnh ra nhiều điều, bởi một lẽ, trước kia không ít người trong số họ đã, từng chỉ biết nghĩ riêng cho bản thân, hành động theo bản năng, coi thường pháp luật. Giờ họ đã biết nghĩ xa hơn cho cuộc sống sắp tới, nghĩ nhiều cho những người xung quanh, cho gia đình, cho cộng đồng và nghĩ nhiều hơn để trở thành người công dân tốt.

Phạm nhân trong giờ lao động tại trại Thanh Phong.

Tự tin hơn khi ngày trở về có thêm chứng minh nhân dân

Trung tá Nguyễn Văn Nhung, Đội trưởng Đội Giáo dục Trại giam Thanh Phong cho biết, ngoài việc được đào tạo nghề, được tham gia lớp học tái hòa nhập cộng đồng, những phạm nhân quê ở Thanh Hóa, trước khi mãn hạn thi hành án, nếu ai chưa có hoặc đã từng bị mất chứng minh nhân dân (CMND) thì sẽ được tạo điều kiện cấp mới, cấp lại. Cầm tấm CMND do cán bộ trại giam đưa cho trước khi trở về gia đình, Hoàng Ngọc Thương, 38 tuổi, quê ở TP Thanh Hóa, xúc động: "Tôi mất CMND lâu lắm rồi, không nghĩ có thể làm được nhanh chóng như vậy. Có giấy tờ tùy thân thấy tự tin hơn, không mặc cảm mỗi khi phải lên phường trình diện, làm thủ tục".

Tính đến nay, 3 lớp tái hòa nhập cộng đồng cho 194 phạm nhân tổ chức tại Trại giam Thanh Phong đã kết thúc. Trong đó có tới 164 phạm nhân có hộ khẩu thường trú nơi tha về thuộc địa bàn tỉnh Thanh Hóa, 30 phạm nhân có hộ khẩu thường trú nơi tha về thuộc các tỉnh ngoài, 125 phạm nhân có hộ khẩu thường trú nơi tha về thuộc địa bàn tỉnh Thanh Hóa được làm CMND. Sau lớp học, 100% phạm nhân đều tham gia cam kết chấp hành những quy định của pháp luật, tìm kiếm công ăn việc làm ổn định không tái phạm.

"Như đã cam kết, theo kết quả điều tra mới nhất của Công an tỉnh Thanh Hóa thì trong số phạm nhân được tha cuối năm 2009, đầu năm 2010 giờ đã có 154 người trở về địa phương, 103 người có việc làm ổn định, 24 người được hỗ trợ vay vốn và chỉ có duy nhất 3 trường hợp là có biểu hiện tái vi phạm pháp luật. Điều này chứng tỏ, lớp học đã có tác dụng lớn lao", đồng chí Đỗ Thanh Sơn, Phó Giám thị phụ trách công tác giáo dục trại Thanh Phong chia sẻ.

Đồng chí Sơn còn nhấn mạnh: Thông qua lớp học chuẩn bị hòa nhập cộng đồng cho phạm nhân sắp hết thời hạn chấp hành hình phạt tù đã thể hiện tính nhân đạo khoan hồng của Đảng và Nhà nước đối với người phạm tội, tạo dựng thêm niềm tin, xóa bỏ được mặc cảm về tội lỗi của họ và quyết tâm phấn đấu trở thành người lương thiện không những đối với số phạm nhân sắp hết thời hạn chấp hành hình phạt tù mà còn là nguồn động lực giúp cho phạm nhân còn đang chấp hành án tại trại có thêm nhận thức về pháp luật