Các bác sĩ chuyên khoa tâm thần cảnh báo đó là Amphetamine – một dạng thuốc lắc mà dân "bay" thường dùng khi muốn tìm cảm giác lạ ở vũ trường.
Sử dụng thuốc để "bồi dưỡng" trong thi cử cũng cần phải
có ý kiến của bác sĩ - Ảnh: P.Huy
Giật mình, ảo giác khi dùng thuốc bổ não
Hàng năm, vào mùa ôn thi là BV Tâm Thần TP.HCM bắt đầu tiếp nhận nhiều bệnh nhân HS, đặc biệt là ở các lớp chuẩn bị thi chuyển cấp và vào đại học. Từ áp lực học tập, tham vọng của cha mẹ, bệnh nhân thường bị rối loạn tâm thần, dẫn đến các triệu chứng như: gia tăng lo âu (không ăn được, bụng đầy hơi, bụng đau âm ỉ...), hốt hoảng, rối loạn giấc ngủ (giật mình khi ngủ, khó ngủ), nhức đầu, cáu gắt, lo lắng...
Điều đáng nói là mới đây, các bác sĩ chuyên khoa tâm thần vừa điều trị cho một ca sử dụng loại thuốc có tên Amphetamine, nhằm tăng cường trí nhớ. N.H.A. (Q.10, TPHCM) được đưa đến bác sĩ trong tình trạng không ăn suốt một tuần, lo lắng, hốt hoảng. Bà mẹ cho biết, con trai mình đã tự mua thuốc tại một tiệm thuốc Tây gần trường với năm người bạn cùng lớp. Theo mô tả của bà mẹ, thoạt tiên, con trai bà phấn chấn hẳn lên, tràn trề năng lực, tập trung học tập trong nhiều giờ liền. Tuy nhiên, khoảng ba ngày sau khi đã dùng được hai liều thuốc, H. A. bắt đầu lơ đãng, chán nản và không muốn học nữa, ngồi đâu ngủ đó, không ăn uống, lờ đờ. H. A. còn có nhiều biểu hiện kỳ lạ: đang nằm ngủ bỗng giật mình choàng dậy, đi lang thang một hồi rồi lại nằm xuống, hoặc bật dậy cầm sách đọc nhưng chỉ khoảng hai phút sau lại đi nằm.
Theo BS. Phạm Văn Trụ - Phó giám đốc BV Tâm Thần TP.HCM, Amphetamine là một trong những loại thuốc kích thích hoạt động tâm thần. Một nghiên cứu của nước ngoài cho thấy, 66% người lạm dụng Amphetamine bị các rối loạn tâm thần. Trước kia loại thuốc này được binh lính nước ngoài sử dụng nhằm tăng thêm tỉnh táo và sức chịu đựng khổ cực. Tuy nhiên, sau đó, người sử dụng bị ảo giác - ảo thị (gặp những hình thù kỳ quái, màu sắc hỗn loạn), trầm cảm, thay đổi hành vi...
BS. Trụ cảnh báo: "Mới đây, tôi đã giật mình khi nhiều bố mẹ đến tư vấn, có đề cập đến một loại thuốc gọi là Ritalin (biệt dược là Methylphenidate). Ritalin được chỉ định chừng mực trong điều trị chứng gia tăng hành vi, rối loạn tập trung chú ý và bệnh ngủ rũ (ngồi đâu ngủ đó) hay gặp ở thanh thiếu niên. Tuy nhiên, đây là một dạng của methamphetamine, một loại tổng hợp còn kinh khủng hơn Amphetamine, gây tổn hại trầm trọng đến hệ thần kinh trung ương, hoạt động tâm thần và có thể dẫn đến đột tử."
Giấc ngủ: thần dược đơn giản giúp bổ não
Những thông tin về thuốc bổ não, cải thiện trí nhớ, tăng chỉ số thông minh cho trẻ em, đang được quảng cáo rất nhiều trên mạng, từ các loại thuốc Tây, thuốc ta cho đến các loại thực phẩm chức năng. Các loại thuốc thường được nhiều phụ huynh tìm mua là Tanakan, Nootropil, Galantamine, Aricept...
Áp lực mùa thi, khiến nhiều HS tìm mua các loại thuốc để tăng cường trí nhớ
mà không hề biết hậu quả - Ảnh: An Quí
Tuy nhiên, các bác sĩ chuyên khoa tâm thần khuyến cáo, không có một bất cứ loại thuốc nào kể trên có công dụng bổ não, tăng cường trí nhớ. Người dân không nên hiểu sai tác dụng của thuốc và lạm dụng, vì thuốc thường để lại những di chứng bất thường về hoạt động tâm thần: rối loạn cảm xúc (lúc vui lúc buồn), trầm cảm, đôi khi còn dẫn đến loạn tâm thần. Đây là những loại thuốc hướng tâm thần mà các bác sĩ chuyên khoa tâm thần thường dùng khi kê toa với các thành phần hóa học kích thích hệ thống thần kinh trung ương.
Tanakan hay Nootropil được gọi là thuốc tăng cường hoạt động trí não, dùng điều trị bệnh suy giảm trí nhớ ở người già hoặc những bệnh nhân bị chấn thương sọ não. Galantamine hoặc Aricept có tác dụng cải thiện nhận thức và tình trạng suy giảm hoạt động chức năng ở bệnh nhân sa sút tinh thần, Alzheimer ở mức độ nhẹ và trung bình. Nhóm thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như bứt rứt, khó chịu, nhức đầu, chóng mặt, rối loạn tiêu hóa... Thậm chí, đối với các loại thuốc có nguồn gốc từ dược thảo như Tanakan (được chiết xuất từ cây bạch quả) cũng phải có sự hướng dẫn sử dụng của bác sĩ. Thông thường một đợt sử dụng thuốc chỉ nên kéo dài khoảng 10 ngày, sau đó ngưng 10 ngày. Hay đối với các loại thuốc tổng hợp vitamine đều không hiệu quả đối với trí não, vì vitamine tổng hợp bị thải loại rất mau khi vào cơ thể.
Theo BS Trụ, mệt mỏi mãn tính sẽ ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung chú ý, ghi nhận thông tin, tiếp thu bài học. Vì vậy, đối với HS, các nhà khoa học đã chứng minh, việc thư giãn sẽ giúp trí nhớ hoạt động tốt hơn. Trí óc phải được nghỉ ngơi, không làm việc căng thẳng liên tục trong nhiều giờ. Dù ở nhà, thời gian tốt nhất để học mỗi lần là khoảng 40 - 45 phút. Giữa các giờ học, học sinh phải có các hoạt động thể chất như tập thể dục, chạy bộ, bơi lội... Điều quan trọng hơn là học sinh phải được ngủ đủ giấc.
An Quí
