"Trên Internet, không ai biết bạn là ai" từ khởi nguồn là
biểu tượng của sự tự do, ngày nay lại trở thành phương tiện cho sự xuất
hiện của các hành vi bình luận nặc danh, thiếu văn minh trên các trang web.

Thay đổi "luật" Internet

Năm 1993, thời kỳ web mới bắt đầu manh nha phát triển,
một bức tranh biếm họa của tạp chí New Yorker với hình tượng một người
ngốc ngếch nói với người kia rằng: “Trên Internet, không ai biết bạn là
ai”. Câu nói này đã trở thành biểu tượng của sự tự do. Trong nhiều năm
sau đó, nó đã trở thành bức biếm họa được tạp chí này sao chép lại nhiều lần nhất.

Arianna Huffington, sáng lập viên của The Huffington
Post cho rằng: “Những lời bình luận dưới dạng nặc danh chỉ là một cách
mà thôi. Nó là một phần của Internet, nhưng không có nghĩa là độc giả có
quyền núp sau cái mác nặc danh đó để nêu lên những ý kiến khiêu khích
hay gây tranh cãi. Nó gần giống như một quá trình giáo dục. Chuẩn theo
đúng xu hướng phát triển thì bình luận nặc danh đang dần bị loại bỏ. Một
khi giao thông phát triển thì luật giao thông cũng cần phải được thay đổi và thế giới Internet cũng vậy”.

Khi các trang web tin tức, sau nhiều năm phát triển
chậm lại, đang dần chấp nhận ý tưởng cho phép độc giả gửi ý kiến của
mình. Trên web bất cứ độc giả nào cũng có thể đưa ra những lời đánh giá,
bình luận để dưới dạng nặc danh. Nhưng bây giờ, ý kiến đó đang vấp phải
sự phản đối từ nhiều phía khác nhau, và các nhà báo, hơn bao giờ hết
đang đặt câu hỏi liệu bình luận nặc danh có được phép tồn tại trên các trang web tin tức hay là không.

Theo thông lệ, thì các trang web tin tức và các trang
web khác phải coi tất cả các lời bình luận có giá trị như nhau, cho dù
nó được để ẩn danh hay là sử dụng tên thật đi nữa, được thể hiện qua
những lời tục tĩu hay là những lời lẽ được biện luận một cách chặt chẽ. Chỉ cần độc giải biết cư xử như những công dân khi bình luận.

Các tờ báo đã phải công nhận rằng bình luận nặc danh
đã phá hủy những ưu điểm vồn có của nó. Việc độc giả đăng những lời bình luận như vậy đã trở thành một thói quen.

Lời bình luận ẩn danh: Tự do hay sự thiếu văn minh (Ảnh: NYT)

Susan Goldberg, biên tập viên của The Plain Dealer,
trong một cuộc phỏng vấn, cô đã thể hiện ý kiến rằng có lẽ các tờ báo
giấy không nên điều tra danh tính của người đăng những bình luận đó,
“nhưng một lần tôi đã làm điều đó, tôi không biết làm thế nào mà bạn có thể giả vờ rằng bạn chưa từng biết thông tin đó.”

Hồi đầu tháng này, Doug Feaver đã viết trên tờ The
Washington Post rằng: “Quá nhiều người trong số chúng ta nghĩ rằng chúng
ta đã đạt được tiến bộ to lớn trong quan hệ con người. Thói quen đưa ra
những lời bình luận mà chưa suy nghĩ kỹ là nguyên nhân giải thích cho
việc đưa ra câu kết luận như trên trời ở trên.” Ông Feaver tạo blog
dot.comments bao gồm những lời bình luận của độc giả đăng trên trang web của tờ The Washington Post.

Một phần của vấn đề là những người che giấu tên của
mình dường như cảm thấy không bị ràng buộc nếu như họ được giấu tên để
nói những điều mà khi danh tính của họ được tiết lộ thì họ sẽ chẳng bao
giờ dám nói. Đó là điều hiển nhiên nếu những con người bất đồng ý kiến với nhau sống trong cùng một xã hội.

Nhưng như người phụ trách chuyên mục của Miami Herald,
Leonard Pitts Jr. viết gần đây, bảng tin điện tử bị chi phối bởi những
lời bình luận ẩn danh thường trở thành “nơi ẩn náu cho những con người
cố chấp, xấu tính” làm giảm trọng lượng của những lời bình luận đúng đắn.”

Xếp hạng mức độ tin cậy

Những nhà bình luận nổi tiếng trên nhiều trang web và
blog thường đề tên thật của họ hoặc ít nhất là họ đề bút danh, do đó,
những lời bình luận của họ có thể được độc giả chú ý và theo dõi. Độc
giả được quyền “xếp hạng” mức độ tin cậy của những lời bình luận cũng góp phần cải thiện vấn đề này.

Một số trang web sử dụng biện pháp chặn độc giả ở bảng
tin điện tử. Năm ngoái, Gawker.com đã lắp đặt một hệ thống xác định thứ
hạng các lời bình luận của độc giả và các biên tập viên của trang web.
Sáng lập viên, Nick Denton giải thích: “Đây là lãnh thổ của chúng tôi, chúng tôi có quyền quyết định ai có thể tham gia.”

Lúc đầu, số lượng những lời bình luận đã giảm, nhưng
sau đó số lượng những lời bình luận tăng lên gấp đôi trong chin tháng
qua như là độc giả đang cố gắng giành giật quyền trở thành nhà bình luận tin cậy.

Cuộc chiến chống lại bình luận nặc danh gắn liền với
vấn đề đánh giá ý kiến của một số độc giả cao hơn ý kiến của các độc giả
khác. Một số trang web khác đã sử dụng một phiên bản của phương pháp
này; Những người sử dụng Wikipedia có thể có quyền chỉnh sửa các bài
viết nếu như nhận được sự tin tưởng của các biên tập viên khác, những
đánh giá được đăng trên Amazon.com, những lời bình luận hiển thị nổi bật
nhất là những lời bình luận được độc giả đánh giá là “hữu ích nhất” – và chúng thường được viết dưới tên thật.

Peer News, một trang web mới ra mắt tại Hawaii và được
eBay tài trợ, sẽ không chấp nhận bất cứ hình thức bình luận nào. Biên
tập viên John Temple cho rằng sự ẩn danh chỉ làm trách nhiệm của người
viết giảm đi. Ông cho rằng mục bình luận bị thống trị bởi “chủ nghĩa
phân biệt chủng tộc, sự căm ghét, sự xấu xa” và “nó chỉ phản ánh xấu về công ty họ.”

Các cơ quan truyền thông khác cho phép độc
giả được đưa ra lời bình luận nhưng phải được thanh lọc trước khi được
phép hiển thị. Website của The Wall Street Journal chỉ cho độc giả đọc
được những lời bình luận của những thành viên phải trả phí của trang
web. Sắp tới, tờ The Washington Post sẽ công bố bảng xếp hạng “nhà bình
luận tin cậy” của tháng dựa trên việc tuân thủ các hướng dẫn và họ sử
dụng tên thật của mình. Độc giả có thể đọc được những bình luận của
những nhà bình luận ít tin cậy hơn, nhưng đó là chỉ khi họ muốn làm như vậy.

Kinh doanh trên những lời bình ẩn danh

Cho đến nay, đã có một vốn từ vựng để miêu tả những
hành vi xấu (cư xử của những người bất đồng quan điểm nhau trên bảng
bình luận) để đăng những thông tin nặc danh nhằm mục đích tạo tiền đề cho nỗ lực tổ chức các tổ chức chính trị hay hoạt động PR).

Nếu Web được sử  dụng đúng cách thì nó có thể cung cấp
cho số đông người dân những thông tin hữu ích. Khi câu chuyện về “cậu
bé bong bóng” xảy ra vào năm ngoái, những người bình luận trực tuyến
trên website của Đài phát thanh công cộng Quốc gia đã đăng cả những
phương trình toán học phức tạp lên trên website. Điều này đã xác nhận
rằng cậu bé bay trong một quả bóng bơm khi Heli mà cha cậu nghĩ ra là
điều không thể xảy ra. Trên website của NPR.org viết rằng: “Hãy thể hiện trình độ toán học của bạn”.

Không ai biết bạn là ai (Ảnh; WSJ)

Một website mới hoạt động gọi là Unvarnished (Thẳng thắn) thực
hiện mô hình kinh doanh của mình về những lời bình luận ẩn danh. Trang
web mời gọi “những lời đánh giá được đóng góp bởi cộng đồng, tập trung
vào kinh doanh để trang web có thể hoạt động một cách chuyên nghiệp với
những người bình luận được ẩn danh - việc này đồng nghĩa với việc độc
giả không thể tiếp xúc với những người có cùng sở thích hay những người
bất đồng với ý kiến với họ. Các chủ đề bình luận không thể thay đổi
được.

Michael Arrington của TechCrunch.com phản đối cách
tiếp cận này, ông thể hiện một cách châm biếm rằng: “Đó là lúc cho một
địa điểm được tập trung, tổ chức tốt cho những từ ngữ phỉ báng số lượng
lớn nặc danh trên Internet.” Ông chỉ ra rằng: Chúng tôi chuẩn bị phải
điều chỉnh nó như là điều chỉnh một xã hội,” để tha thứ sự thiếu thận
trọng khi đưa ra những lời bình luận  và thu được những ý kiến thông
minh hơn về cách bỏ qua những lời bình luận xuất phát từ những nguồn có độ tin cậy thấp.

Web là một sự  giải phóng vĩ đại cho hàng triệu người
có khả năng đóng góp ý kiến rất dễ dàng, một người phụ trách chuyên mục
của một tờ báo phát biểu. Nhược điểm của vấn đề này là những lời bình
luận bị “quá tải” và được bình luận ẩn danh tạo ra “sự bát nháo” nhiều
hơn là sự trí tuệ. Do vậy, bản chất của con người rõ ràng là chưa được
cải thiện với việc chuyển đổi sang sử dụng các phương tiện truyền thông
kỹ thuật số, chúng ta nên cổ vũ cho những nỗ lực đơn giản hóa cho các độc giả, giúp họ đưa ra quyết định nhà bình luận nào “tin cậy nhất”.

Công nghệ, sau tất cả những lợi ích của nó thì nó cũng không thể thay thế được cho chính sự đánh giá của chính độc giả.