Mẹ con cùng “tác nghiệp”

Đều đặn mỗi ngày, chị Hạnh có năm-sáu giờ (từ 14g chiều trở đi) làm việc tại những cung đường, những tụ điểm phức tạp về mại dâm, ma túy (MD-MT). Chị gặp gỡ, thuyết phục các đối tượng này (chị gọi là khách hàng - KH) về các biện pháp giảm nguy cơ lây nhiễm và bị lây nhiễm khi quan hệ tình dục, sử dụng MT. Chị cũng đích thân chở các đối tượng đến Trung tâm Y tế dự phòng Q.1 xét nghiệm, hoặc nhận kết quả xét nghiệm. Mùa nắng cũng như mùa mưa, hễ có KH là có mặt chị - nhóm trưởng - và 16 thành viên của nhóm giáo dục đồng đẳng.

Để tiếp cận với KH, chị phải chọn đúng địa điểm, thời gian; gặp rồi, phải lựa lời chào hỏi để đối tượng có thiện cảm, chịu nghe. Bấy giờ, chị mới giới thiệu mục đích gặp gỡ, từ đó mới nhẹ nhàng thuyết phục họ đi xét nghiê%3ḅm miễn phí.

Công việc của Nguyễn Thị Ngọc Dung (23 tuổi, con gái chị Hạnh) cũng không khác gì mẹ. Hằng ngày, hai mẹ con chia nhau địa bàn để tiếp cận, thuyết phục, vận động đối tượng. 15 tuổi, Dung đã làm cộng tác viên tham vấn cộng đồng rồi làm chính thức từ năm 2005 đến nay.

Ba mẹ con chị Hạnh tại Khoa Tham vấn Hỗ trợ cộng đồng, Trung tâm Y tế dự phòng Q.1

Làm giáo dục viên đồng đẳng, đôi khi phải chấp nhận bị hiểu lầm, bị nghi ngờ. Dung kể: “Nhiều lần đứng tuyên truyền, thuyết phục các đối tượng MD, khách mua dâm hỏi “đi không?”, em lắc đầu, nói công viê%3ḅc của mình mà họ cũng không tin”. Người đi đường hiểu lầm thì chẳng sao, nhưng KH hiểu lầm mới khó giải thích. Có lần, chị Hạnh dẫn một đoàn người nước ngoài đến phỏng vấn để đánh giá hiệu quả dự án; khi đoàn về, chị em bị công an “hốt”, thế là chị bị tẩy chay, bị rỉ tai là “người của công an”, hoặc “tránh xa bà Hạnh kẻo công an lần ra”. Chị lại phải kiên trì giải thích.

Nghèo, nhưng hãnh diện

Không chỉ làm theo yêu cầu của dự án (dự án CDC của Ủy ban Phòng chống AIDS), chị Hạnh còn tranh thủ thuyết phục được nhiều chị em từ bỏ “nghề” MD. Chị thuyết phục họ bằng chính cuộc đời mình: cũng từng lầm lỡ, cũng từng mặc cảm, nhưng bây giờ chị rất hãnh diện về mình, và hoàn toàn tự tin thuyết trình trước đám đông. Thấm lời tâm tình, khuyên nhủ của chị Hạnh, có KH đã chuyển qua học làm móng và trở lại công viên với nghề mới. “Gặp những chị lớn tuổi, đói vì ế khách, tôi tranh thủ dẫn chị em đến những chỗ quen đang cần người dọn dẹp vệ sinh thời vụ. Chị em thấy tiền công giúp việc vừa khá, vừa sạch sẽ và ổn định hơn, nên nhờ tôi tìm mối giúp việc nhà, dọn phòng khách sạn, hoặc buôn bán nhỏ” - chị tâm sự.

Ngoài việc tuyên truyền để KH bảo vệ sức khỏe cho mình và người khác khi quan hệ tình dục, sử dụng MT, Ngọc Dung đã thuyết phục được một nữ KH trẻ từ bỏ “nghề đi khách”, vào làm giáo dục viên, sau đó đi học và đã trở thành nhân viên kế toán. Trong quá trình tham vấn cho các đối tượng, Dung đã gặp một thanh niên nghiện MT; tình yêu nảy nở và họ đã thành vợ chồng. Chồng Dung giờ cũng là thành viên của nhóm giáo dục đồng đẳng.   

Hiện, chị Hạnh cùng đứa con trai 10 tuổi đang ở nhà thuê tại P.An Lợi Đông, Q.2. Ngoài nuôi con, chị Hạnh còn nuôi người mẹ già vừa bị tai biến mạch máu não, bại liệt. Lương giáo dục viên của chị được 1,8 triệu đ/tháng, nhưng đã phải trả tiền thuê nhà 900.000đ, bởi vậy, chị phải gói ghém, tằn tiện lắm mới đủ chi tiêu hằng ngày.

Ngọc Dung cũng không khá hơn mẹ là bao. Dung tâm sự: “Em mong muốn thu nhập cao lên một chút để cuộc sống dễ thở hơn. Riêng với nghề giáo dục đồng đẳng, em sẽ làm hết sức mình, không ngại khó”.

Ngọc Hồ