Gần 14 năm hoạt động nghiên cứu và ứng dụng khoa học về giới, Th.S Nguyễn Vân Anh và các cộng sự đã có nhiều kết quả nghiên cứu thuyết phục và khách quan trong đó có những nghiên cứu về đồng tính nữ. Với nỗ lực làm thay đổi cách nhìn nặng nề về nhóm người đang bị coi là số ít này, bà chia sẻ:

- Đồng tính nữ đã và đang bị một bộ phận công chúng kỳ thị, xa lánh. Người ta cho rằng người đồng tính có lối sống sai trái, thiếu đạo đức, là kiểu người dị thường. Thực tế không phải vậy. Người đồng tính chỉ là người có xu hướng tình dục khác với số đông (bản thân họ không lựa chọn được xu hướng tình dục của mình). 

Đây chỉ là sự đa dạng sinh học và đa dạng trong đời sống xã hội. Nếu vì sự khác biệt mà cho rằng họ thấp hèn, tồi tệ thì thật không công bằng. Họ muốn sống theo đúng xu hướng tình dục và đó là quyền của họ. Xu hướng tình dục không có hại cho xã hội và không đáng bị lên án. Nó là quyền của mỗi cá nhân và không ai có quyền đánh giá, phán xét quyền đó. 

- Ở VN không phải ai cũng có thể hiểu được những vấn đề đó và đáng buồn hơn là điều này thuộc về số đông, thưa bà?

- Ngay ở các nước tiến bộ về cách nhìn đồng tính thì cách đây 20-25 năm vẫn kỳ thị nặng nề, kể cả ở Mỹ - đất nước của tự do. Tuy nhiên đó là vấn đề của mấy chục năm về trước. Bây giờ hầu hết các nước tiến bộ đều nghiệm ra rằng đồng tính không hề liên quan đến đạo đức và tất cả họ không đáng bị kỳ thị, đã thay đổi cách đối xử đối với người đồng tính, cao hơn nữa là hợp thức hoá mối quan hệ người đồng tính. 

Thực ra ở VN, việc kỳ thị với người đồng tính là có nhưng không đến mức cực đoan như đánh đập, thậm chí giết hại như một số nước kì thị trước đây. Mọi người dừng lại ở sự coi thường, xa lánh, gièm pha do chưa nhận thức đúng về vấn đề đồng tính.

-  Theo bà, bế tắc lớn nhất của người đồng tính nữ trong cuộc sống là gì?

- Thế hệ trước, phần lớn người nữ yêu nữ cũng không hiểu đúng mà chỉ nghĩ là mình bị bệnh, có vấn đề, thấy rằng nếu mình khác biệt mà không chịu thay đổi. Thế hệ trẻ bây giờ có nhiều kênh thông tin để tìm hiểu và do đó thái độ với cuộc sống tích cực hơn. Tuy nhiên để những người xung quanh hiểu mình là điều vô cùng khó khăn. Đây là rắc rối của phần đông người đồng tính nữ. Có nhiều người chấp nhận lộ diện nhưng không ít người ẩn mình vì chỉ khi giấu thân phận, sống im lặng, bí mật thì mới tìm thấy sự yên ổn.

- Vậy theo bà người đồng tính nữ nên hay không nên lộ diện?

- Là người làm công tác nghiên cứu và tư vấn, chúng tôi không bao giờ cổ vũ cho họ lộ diện hay không, điều này hoàn toàn là sự lựa chọn của riêng họ. Có nhiều gia đình cha mẹ sẵn sàng bao dung với con, nhưng cũng không ít phụ huynh xa lánh và ghét bỏ chính con mình. 

Tư vấn là người phân tích và đánh giá tình huống của họ, trên cơ sở đó để họ tự quyết định. Vấn đề tình cảm của người đồng tính nữ cũng như những câu chuyện tình yêu thông thường khác như thất tình, ép hôn… Điều quan trọng là cần để họ yêu quý và tự hào những gì cuộc đời mang đến cho mình, không gây tổn hại cho bất kỳ ai. 

Cuộc đấu tranh chống kỳ thị người đồng tính nữ chỉ là một trong rất nhiều cuộc đấu tranh khác như chống kỳ thị với người có HIV, đồng tính nam… Người đồng tính nữ hãy hiểu rằng đối mặt với kỳ thị chỉ là một trong những khó khăn trong cuộc đời của một con người mà người đó phải đối mặt mà thôi!

- Xin cảm ơn bà!