Đã
dấn thân vào nghề này thì không được tự ái, phải có tinh thần “sắt”, và
áp dụng chiêu “nhất lý, nhì lì” thì mới làm được” - chị Phạm Thị Nhút -
gương mặt điển hình dân vận khéo huyện Hóc Môn, TP.HCM năm 2009, người
làm công tác dân số duy nhất ở ấp 2, xã Đông Thạnh đã mở đầu câu chuyện vận động triệt sản với tôi như thế.

Chị Nhút là
Bí thư Chi bộ xã Đông Thạnh. Năm 2004, xã phát động phong trào kế hoạch
hóa gia đình. Chị nhớ lại: Mới nghe tôi đã đồng tình, phong trào sẽ giúp
phụ nữ có thời gian chăm sóc gia đình và bản thân nhiều hơn, trẻ em
sinh ra không lo thiếu ăn, thiếu tiền đi học. Nhưng nghe đến nghề “tuyên
truyền viên dân số”, người nào cũng ngán. “Không ai chịu làm, thì mình
nhận”, chị Nhút nói. Vậy là chị trở thành cộng tác viên dân số bất đắc dĩ từ đó…

Từ ngày kiêm
nhiệm công việc này, chị Nhút dành thời gian để tìm hiểu từng hộ gia
đình, đời sống của bà con trong ấp… Hành trang của chị  là cuốn sổ chi
chít thông tin về những gia đình đông con, hoàn cảnh khó khăn - những nhà chị sẽ đến vận động họ “kế hoạch”.

Chị Nhút (trái) tâm niệm: "Muốn làm tốt công tác dân số phải nói sao có lý, có tình và không được tự ái"

Đâu phải tới
bảo “kế hoạch” là đối tượng hiểu ngay. Muốn họ nghe, chị Nhút phải vận
động nhiều lần, nói nhẹ, có lý, tâm tình sao cho “thấm”, cho “lọt lỗ
tai”. Với người chịu nghe, chịu hiểu thì chỉ cần dăm ba ngày thuyết
phục, nhưng người không muốn nghe thì có khi mất cả nửa tháng… Chị Nhút
kể: Trong ấp có gia đình anh Trần Văn T. được liệt vào danh sách nghèo
và đông con nhất. Anh làm nghề xe ôm, vợ thất nghiệp, bốn đứa con gái,
đứa lớn nhất mới 15, đứa học cao nhất cũng mới hết lớp 3. Vậy mà, anh
nhất định đòi vợ phải đẻ cho được một thằng cu. Khi phân tích những hệ
lụy của việc đẻ nhiều, đẻ dày, anh chồng sừng sộ “tui đẻ, tui nuôi”, rồi
đuổi, đẩy tôi ra khỏi nhà. Mỗi lần thấy bóng tôi là anh ta đóng sầm
cửa lại. Không nản, tôi tìm cách tiếp cận cô vợ những lúc chị này đi
chợ. Lựa những lúc chồng không có nhà, tôi lại tìm tới tỉ tê, tâm sự:
“Trai hay gái chỉ cần hai con là đủ, miễn sao nuôi dạy con thành tài”.
Thật bất ngờ, ba tuần sau, chính người chồng tìm đến tôi để đăng ký triệt sản…

Chị Nhút còn
trở thành “người nhà” của người đình sản vì chị đưa họ tới bệnh viện,
ăn nằm ở bệnh viện chờ đợi, rồi cũng chính chị chăm sóc, tặng gạo và số
tiền 500.000đ hỗ trợ của chương trình. Sáu năm qua, chị đã vận động được
20 ca triệt sản, trên 100 ca đặt vòng, và hàng trăm ca sử dụng các biện
pháp tránh thai thường xuyên. Năm 2009, chị Nhút được nhận danh hiệu cộng tác viên dân số loại giỏi cấp thành phố.

54 tuổi, chị
Nhút vẫn đơn thân, dành trọn thời gian cho công việc của ấp. Với đồng
"lương" dân số chỉ 120.000đ/tháng, cộng với "lương" bí thư chi bộ chỉ
hơn 500.000đ, chị Nhút phải tự tăng gia sản xuất bằng nghề nuôi bò sữa,
trồng thêm rau, hoa màu… để bảo đảm cuộc sống. Sẵn có kinh nghiệm
chăn nuôi, mỗi lần đi vận động dân số, chị còn truyền luôn nghề cho các hộ nghèo.

Chị khoe,
hiện tỷ lệ sinh đẻ có kế hoạch trong ấp đã đạt 80% kế hoạch. Hỏi về công
tác dân vận, chị ngại ngùng: “Công việc này đem lại cho tôi niềm vui.
Từ khi tham gia công tác dân số, tôi học thêm lớp bổ túc và những lớp
tâm lý để có thêm kiến thức. Công việc dân vận cũng vậy, nói làm sao để
bà con cùng làm mới thành công”. Chị Nhút hiện nay còn là Chi hội trưởng
Chi hội Phụ nữ ấp 2, năm nào chị cũng được tuyên dương phụ nữ làm kinh tế giỏi.

Lê Uyên Phương