Đó là tâm sự của y tá Trần Minh Hoàng (64 tuổi), tư vấn viên của Trung tâm tư vấn sức khỏe cộng đồng miễn phí TP Vũng Tàu (số 27, đường Huyền Trân Công Chúa, TP. Vũng Tàu). Một ngày ở trung tâm này, được lắng nghe, gặp gỡ những tư vấn viên, người đến xét nghiệm, chúng tôi cảm nhận được không ít câu chuyện cảm động về tình người, tình đời…
“Cứu cánh” của những mảnh đời lầm lỡ
Nằm khiêm tốn trên một tuyến phố nhỏ của thành phố biển Vũng Tàu lộng gió, Trung tâm tư vấn sức khỏe cộng đồng miễn phí lại trở thành điểm đến quen thuộc và đáng tin cậy của những người đã ít nhất một lần “trót” dại.
Người phụ nữ tuổi lục tuần tên Hà Thị Ghê, phụ trách hành chính trung tâm này cởi mở tâm sự, sẻ chia với những người đến đây thăm hỏi, tư vấn. Nhận thấy nỗi khổ đau và hậu quả khôn lường của căn bệnh HIV/AIDS, ma túy… Ngày 28/2/2003, Trung tâm chính thức ra đời trong niềm vui khôn tả của những con người giàu lòng nhân ái.
Các tư vấn viên đang tư vấn sức khỏe cho khách hàng
Cô Ghê cho biết, những ngày đầu đi vào hoạt động, trung tâm chỉ có 6 người chia làm 3 ca để thay phiên nhau làm việc trong tuần. Do các thành viên đều là nhân viên y tế xã phường kiêm nhiệm nên không thể đến trung tâm trong giờ hành chính. Mặt khác, do nhiều khách ngại đến nơi “nhạy cảm” này vào ban ngày nên thường tìm đến lúc tối, vắng người… Chính vì lẽ đó, trung tâm mở cửa đón khách để tư vấn, xét nghiệm từ 17-20h mỗi ngày. Thế nhưng, thành quả mà 6 tháng đầu trung tâm đạt được chỉ lưa thưa vài người đến khám.
Để đem lại hiệu quả tốt nhất cho khách hàng, các thành viên trung tâm nghĩ đến việc thay đổi phương thức hoạt động. Nghĩ là làm, những tình nguyện viên đã “xoay 1800” khi chuyển sang hoạt động vào giờ hành chính. Đây cũng là một khó khăn và thách thức cho những nhân viên. Vì vậy, những cán bộ y tế địa phương khi về hưu không ngần ngại quy tụ về đây làm công việc của… “thiên hạ”.
Tôi thắc mắc tại sao với những bệnh nhân này lại đi khám ban ngày nhiều hơn đêm, cô Ghê cười hiền từ, lý giải: Những khách đến trung tâm đa phần làm việc về đêm ở các quán bar, karaokeo, vũ trường, massage… Từ 5h chiều làm việc đến 2-3h sáng mới ngủ nên ban ngày mới là lúc rảnh rỗi để đi khám bệnh.
Một ngày, các tư vấn viên đón khách hàng đến tư vấn sức khỏe về HIV/AIDS, ma túy.... Nếu khách có dấu hiệu nghi ngờ thì tiến hành thủ tục xét nghiệm. Khi có kết quả, tư vấn viên phải làm “bác sĩ tinh thần” trấn an cho người bị nhiễm cách chữa trị và bình tâm trước “cú sốc cuộc đời”.
Các tài liệu được cấp phát miễn phí cho mọi người
Hiện nay, trung tâm có được 5 tư vấn viên, 2 xét nghiệm viên, 1 giám sát, 1 quản lý hành chính nhưng mỗi ngày tư vấn, xét nghiệm cho hàng chục người có nghi vấn về sự an toàn của sức khỏe. Trước đây, nếu người đến xét nghiệm thì phải một tuần trung tâm mới báo kết quả nếu dương tính. Còn nay, dù âm hay dương tính thì sau 3 ngày, trung tâm sẽ báo kết quả trên cơ sở đảm bảo tính bí mật về thông tin nhân thân khách hàng. Mỗi tháng phải làm cả “núi” công việc và số tiền phụ cấp ít ỏi 1,8-2 triệu đồng/tháng nhưng vì tình nhân ái mà thành viên của trung tâm đã đến với khách hàng bằng cả sự tâm huyết, trái tim nóng hổi của mình. Không quản ngại khó khăn, nguy hiểm, dù gió hay mưa, dù trưa hay đêm vắng, bất cứ khi nào có người điện thoại thì các cô, bác ở đây đều sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ…
Tình người nơi phòng tư vấn
Gần 10 năm làm việc, sinh hoạt tại trung tâm. Ngần ấy thời gian không đủ dài cũng không quá ngắn với các tình nguyện viên. Trải nghiệm của họ chính là những câu chuyện “cười ra nước mắt” trước những nghịch cảnh của từng khách tìm đến trung tâm. Mỗi người đến với tư vấn viên đều có một số phận, hoàn cảnh đẩy đưa riêng. “Có thể oán trách họ nông nỗi, dại khờ hay đam mê những xa hoa phù phiếm nhưng đến lúc này thì họ đáng thương hơn là đáng trách. Chúng ta không nên lánh xa, rời bỏ họ…”, cô Nguyễn Ngọc Lan (57 tuổi), tư vấn viên tâm sự.
Buồng tư vấn đảm bảo tính bí mật về nhân thân khách hàng
Khách đến đây đa dạng, đa thành phần. Có bạn trẻ mới 16 tuổi, cũng có khách bước vào “U 70”, cũng không ít người là có học vấn cao nhưng kiến thức về giới tính, tình dục lại… “mù mờ”. Không ít người bình thường nhưng lo sợ sức khỏe “có vấn đề” cũng tìm đến trung tâm. Nhiều khách bịt kín mít mặt mũi tay chân, vào gặp tư vấn viên rồi vẫn sợ bị “lộ diện” nên không chịu mở khẩu trang. Có khách trẻ tuổi nhưng lại không biết chữ, không biết ký tên nên phải lăn tay khi làm giấy tờ…
Một cô gái tên T.T. làm nhân viên massage đến khám tại trung tâm cho biết: “Không phải khách nào muốn đến “Z” cũng chịu đeo bao cao su. Nếu em từ chối thì không có tiền nên phải buông xuôi theo ý khách. Quê nghèo, nhà đông con cái, em phải lên đây kiếm tiền gửi về cho ba mẹ. Cái chữ bẻ làm đôi không có nên em chỉ xin được việc phụ bán café. Ban đầu chỉ là bưng bê nhưng cuộc sống quay cuồng, em lao vào guồng xoáy đó rồi sa ngã lúc nào không hay”.
Điểm đến tin cậy này không chỉ của những người lầm lỡ mà cả những người bình thường nhưng lo ngại về sức khỏe
Trong đời tư vấn, cô Lan gặp không ít tình huống oái ăm. Điển hình là lúc tư vấn cho một khách nam 70 tuổi. Khi ông vào, cô Lan thấy lớn tuổi nên lịch sự chào bác, ông không chịu. Cô đổi xưng hô thành chú, ông cũng bảo “chê tui già à?”. Tình thế ngặt nghèo, chiều lòng khách cô gọi bằng anh, ổng cười xòa. “Anh khách tuổi 70” sỗ sàng chê vợ mình là “con mụ già”. Do có con ở nước ngoài hay gửi tiền về cho ông… dưỡng già nên ông dành số tiền này để “tòm tem” với cô gái bên xóm trọ. Do nghi ngờ “dính ếch” vì những lần gần gũi mà không đeo bao cao su, ông đến trung tâm để xét nghiệm. May thay, kết quả âm tính.
Y tá Trần Minh Hoàng cũng không sao quên được hoàn cảnh của những khách hàng “đặc biệt” của mình. Đến bây giờ ông vẫn nhớ như in hình ảnh một cô giáo tuổi 34, học vấn thạc sĩ nhưng hiểu biết về chuyện phòng the hạn chế. Cũng như bao bạn trẻ khác, lớn lên, cô giáo cũng có yêu một người và muốn tiến đến hôn nhân. Thế nhưng, cha mẹ cô hết sức ngăn cản vì không “môn đăng hộ đối” mà bắt cưới một người cha mẹ thích nhưng cô không yêu. Buồn tình, buồn đời, sau những giờ dạy ở lớp, cô trở về “sống như vợ chồng” lần lượt với 4 người đàn ông khác. Và kết quả của những mối tình “chụp giật” ấy đã mang đến cho cô một kết quả dương tính với HIV.
Ở phòng “những điều thầm kín”, các tư vấn viên còn gặp không ít trường hợp là quan hệ tình dục đồng tính. Một cô giáo ngoài 30 yêu thương và quan hệ tình dục với nữ học trò của mình khi vừa bước vào tuổi 17. Một nam quản lý tiệm massage tên H. mới 26 tuổi, sống giữa các “chân dài” nhưng lại mê… trai. Dáng hình cao to, đẹp trai, là con duy nhất của gia đình giàu có ở Vũng Tàu nhưng H. lại tâm sự với tư vấn rằng: “Con không thích quan hệ tình dục với nữ mà muốn… với bạn trai”.
Suốt 2 năm ròng làm quản lý tiệm massage, H kiếm bạn tình là một chàng trai cũng “men-lỳ” nhưng cần tiền. Sau giờ làm việc, H bắt người tình mình vào phòng để vui vẻ đều đặn 3 lần/tuần. Sau khi thỏa mãn, chàng trai ấy lấy tiền “boa” rồi lại đi quan hệ với nam nữ bên ngoài. Cũng như cô giáo đã nêu trên, cái mà H nhận được sau những lần quan hệ duy nhất với chàng thanh niên này là kết quả dương tính với HIV.
Nhớ lại những tháng ngày trải nghiệm cùng nghề, y tá Hoàng cười đôn hậu: “Quá nhiều hoàn cảnh, kể không xuể em ơi. Nhìn những gương mặt bạn trẻ hồi hộp, toát mồ hôi và thở phào khi nhận kết quả âm tính mà thương nhiều hơn trách”.
Công Quang
http://dantri.com.vn/c20/s20-527748/chuyen-cuoi-ra-nuoc-mat-o-phong-tu-van-suc-khoe-cong-dong.htm
