SGTT.VN - Con cháu thường ít khi thừa nhận có nhiều
người già những vẫn có sức khoẻ, thậm chí có những đòi hỏi, ham muốn như
người trẻ. Vậy nên, xin đừng xem người già nào cũng là vô dụng để họ khỏi tủi thân mà chóng già hơn.

Về hưu không phải vì già

Người có tuổi sống yêu đời thì sẽ ít bênh tật hơn. Ảnh: Hải Thanh

Ở nhiều quốc gia, để cân bằng sự cung cầu nhân lực và
do hoàn cảnh kinh tế, tới một tuổi nào đó người đi làm được cho về hưu,
nhường công việc cho lớp người sinh sau. Họ được khuyến dụ là về để vui thú điền viên, là đã đóng góp, trả nợ đầy đủ cho xã hội.

Ở Việt Nam hiện nay phụ nữ 55 tuổi về hưu, đàn ông làm
thêm tới 60. Ở Mỹ, trước đây khi đáo hạn tuổi 65 thì bắt buộc nghỉ việc.
Nhưng từ năm 1986, sự bắt buộc về hưu này được huỷ bỏ vì có tính cách
kỳ thị tuổi tác, chẳng khác gì kỳ thị chủng tộc, nam nữ. Từ tiêu chuẩn
hành chính đó nhiều người đã suy luận ra: một khi về hưu là họ đều già
rồi. Và hãy gom họ vào một nhóm những người có nhiều khó khăn về mọi
phương diện từ sức khoẻ, tài chính, đến sinh hoạt trong những năm cuối
cuộc đời. Ngay cả người về hưu cũng nghĩ: thôi đã đến lúc ta nghỉ cho khoẻ thân già. Rồi còn dành thời gian đi chơi đây đó.

Về phương diện y khoa, không có một chứng cớ sinh lý
học nào hỗ trợ cho ý kiến coi về hưu là lúc cơ thể bắt đầu già. Có người
bảy tám mươi tuổi mà nom còn rắn rỏi, nhanh nhẹn; trái lại có người mới gần năm chục mà đã hom hem, móm mém, tóc bạc khô, đi đứng không vững.

Hoá già là do thể chất, gen di truyền, cách thức sống,
ảnh hưởng của môi trường quyết định. Thực ra rất khó mà xác định là ở
khoảng thời gian nào của đời người ta sẽ bắt đầu già. Có người nói là ta già từ khi còn ở trong lòng mẹ.

Người ta đã cố gắng đo một số mốc sinh lý để coi xem
già bắt đầu từ tuổi nào, như là đo sức mạnh của bắp thịt, chỉ số huyết
áp, giảm thính, thị giác, dung tích của phổi... nhưng kết quả chưa rõ ràng. Thôi thì cứ đành nhận là khi nào ta cảm thấy già thì ta già vậy.

Cho nên có người già suy yếu, bệnh tật chỉ chờ chết. Có
người già khoẻ mạnh, còn hoạt động đều đặn. Có người sống rất phóng
khoáng, lại có người mang nhiều định kiến, bảo thủ. Có người sống lẻ
loi, tự cô lập thì có nhiều người giữ giao tiếp với bạn bè cũ mới, đi đó đi đây.

Sự già giữa người nam, người nữ cũng không giống nhau.
Người nữ có tuổi thọ cao hơn, nhiều gấp rưỡi người nam già. Họ hay bị
bệnh trầm kha hơn như các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, phong thấp,
loãng xương. Đáp lại thì người nam già thường hay bị tai biến động mạch não, bệnh tim.

Già thì yếu đuối, kém sức khoẻ?

Thường thường khi nói tới già người ta lại gắn vào chữ
yếu. Người đi xe lăn, người chống gậy, lủng lẳng mang thêm bình dưỡng
khí để thở, một tháng đi bác sĩ vài ba lần, nhập bệnh viện thường xuyên, đâu còn sức lực gì.

Nhiều khi cả thầy thuốc cũng giải thích cho bệnh nhân
là các vấn đề của sức khoẻ đều do sự chồng chất của những ngày sinh nhật
gây ra. Câu chuyện nghe được trong một phòng mạch: Một ông già than
phiền sao cái cánh tay bên trái cứ nhức mỏi hoài. Bác sĩ bảo: “Cụ đã 80
tuổi rồi thì nó vậy đó, bệnh già mà. Cụ chỉ đau như vậy thôi là may lắm
rồi, còn muốn gì hơn”. Bệnh nhân lại hỏi: “Thế tại sao tay phải tôi cũng 80 tuổi lại không nhức?”

Thực tế ra, đa số người cao tuổi đều có một sức khoẻ
tốt, đều duy trì tình trạng tự cáng đáng các nhu cầu hàng ngày, duy trì
khả năng làm việc. Đối với người cao tuổi, giúp các cụ duy trì bình thường các chức năng cũng quan trọng như làm sao để không bị bệnh hoạn.

Tám mươi phần trăm các vấn đề sức khoẻ của người già có
thể tránh hoặc trì hoãn được khi cơ thể được chú ý chăm sóc, đồng thời
sự hoá già cũng đến từ từ, nhẹ nhàng hơn. Xin nhớ sự hoá già và bệnh hoạn đôi khi trùng hợp nhưng không có liên hệ nhân, quả.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức