Nguyên
Phó chủ tịch Nước, nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam,
Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam
Việt Nam tại hòa đàm Paris Nguyễn Thị Bình chia sẻ: khi viết cuốn sách
này tôi phải dành vài ba năm mới hoàn thành. Vì tôi không có cuốn sổ nào
ghi chép đầy đủ hoạt động của mình, ngay đến những cuốn sổ ghi ở Hội
nghị Paris đến nay giở ra tôi cũng không còn đọc được nữa, do viết quá
vắn tắt. Hơn nữa trong hơn 80 năm cuộc đời (năm nay bà bước sang tuổi
86), có quá nhiều sự kiện đã xảy ra, chọn viết cái gì không dễ. Tôi cũng
dành nhiều thời gian tham khảo ý kiến của các nhà văn, những người cùng
họp với tôi tại Hội nghị Paris xem mình nên tập trung vào vấn đề gì.
Đến năm 2009 khi hoàn thành cuốn sách, tôi lại phân vân có nên xuất bản
thành sách hay không. Rồi tôi quyết định đến sinh nhật lần thứ 85 của
mình sẽ cho ra mắt cuốn sách. Qua các trang viết, tôi xúc động được nhớ
lại quãng đời với nhiều kỷ niệm về gia đình, bạn bè và thời kỳ hoạt động
cách mạng, hoạt động chính trị. Tôi cảm thấy cuộc đời mình may mắn khi
được gắn với các sự kiện quan trọng, mang tính lịch sử của dân tộc cũng
như nhân loại, trải qua trọn vẹn 2 cuộc kháng chiến và hơn 30 năm sau
hòa bình.
Bà Nguyễn Thị Bình tại Quảng trường Trafalgar London |
Mong
muốn của bà Nguyễn Thị Bình khi viết cuốn hồi ký này là để lại cho con
cháu, bạn bè những trải nghiệm sống và những kỷ niệm đẹp đẽ trong cuộc
đời của mình. Đó còn là những suy tư, cảm xúc mạnh mẽ của thanh niên thế
hệ bà đối với quê hương đất nước. “Những năm tháng chiến tranh ác liệt
đã qua, chúng tôi đều thấy đó là quãng đời đẹp nhất với ý nghĩa là chúng
tôi đã sống có mục đích, có lý tưởng và trọn niềm tin vào tương lai đất
nước và sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ. Dù ở nhà lao, trên chiến
trường hay trên mặt trận đối ngoại chúng tôi chấp nhận gian khổ, hy sinh
nhưng luôn cảm thấy mình hạnh phúc”.
Trong
cuốn hồi ký, bà cũng đã nói lên niềm vinh dự của những người làm công
tác đối ngoại là được thay mặt cho nhân dân cả nước trong thời khắc quan
trọng nói lên với thế giới những nguyện vọng và tinh thần đấu tranh
không khuất phục của Việt Nam để giành độc lập tự do cho toàn dân tộc...
“Thế hệ của chúng tôi đã hoàn thành sứ mệnh của mình và giai đoạn hiện
nay chúng ta phải mang lại hạnh phúc, no ấm cho nhân dân. Nhiệm vụ của
các bạn trẻ là hoàn thành trọng trách đó. Chúng tôi nghĩ rằng, bài học
lớn nhất của nhân dân ta là tinh thần đoàn kết dân tộc vì một mục tiêu
chung. Đó cũng là phương châm thành công ở hiện tại và trong tương lai” -
nguyên Phó chủ tịch Nước Nguyễn Thị Bình khẳng định.
Là
người đầu tiên được đọc bản thảo cuốn hồi ký, nhà văn Nguyên Ngọc kể:
“Bà Bình giao cho tôi viết lời giới thiệu và trong lời giới thiệu tôi có
nói rằng: có lẽ khi cầm quyển sách này mọi người có tâm lý tò mò về
những câu chuyện xung quanh Hội nghị Paris - cuộc hội đàm nổi tiếng cam
go và dài nhất trong lịch sử ngoại giao thế giới, mà bà Bình là người
trong cuộc. Nhưng nếu chúng ta mong chờ điều đó trong tác phẩm thì sẽ
không được thỏa mãn hoàn toàn. Theo tôi ở đây có một sự ly kỳ khác, đó
là sự ly kỳ về một con người, về nguồn gốc đã tạo nên sức mạnh đặc biệt ở
người phụ nữ nhỏ nhắn và khiêm nhường này, để bà được nhìn nhận đúng
với một vai trò đặc biệt trong lịch sử”.
Mặc
dù đã có thời gian làm việc với bà Nguyễn Thị Bình, nhưng khi đọc bản
thảo, điều đầu tiên nhà văn Nguyên Ngọc nhận ra: hóa ra bà là một người
lao động, xuất thân là người lao động bình dân. Phụ thân của bà có dạy
bà rằng, đánh giá một con người trước tiên đánh giá qua lao động. Tôi
cũng thấy được đóng góp không nhỏ của bà vào công cuộc cách mạng và xây
dựng đất nước. Bà đã đem những người bạn lớn của thế giới về ủng hộ cho
dân tộc ta. Những năm tháng chiến tranh, bà có mặt ở hầu khắp hành tinh,
và thật lạ, thật đẹp, hình ảnh của một Việt Nam đang chiến đấu khốc
liệt lại được đại diện bởi một phụ nữ nhỏ nhắn, khiêm nhường mà uyên
bác, gần gũi mà sang trọng, sự kiên định không gì lay chuyển nổi lại
được thể hiện bằng một vẻ thong dong đầy tự tin...
Nhà
văn Nguyên Ngọc gọi cuốn hồi ký là “bí mật sức mạnh của một con người”.
Qua cuốn hồi ký này ta sẽ thấy được những sự kết hợp kỳ lạ trong con
người bà, bình dân và tinh hoa, sang trọng và giản dị, mềm mại và quyết
liệt, mạnh mẽ và kiên định...
