(GD&TĐ)
- Huyện nghèo vùng cao Quan Hóa (Thanh Hóa) là nơi hợp lưu của 3 con
sông lớn: Mã, Lò, Luồng. Với 240 trẻ mồ côi vì lý do liên quan đến ma
túy, HIV và 17 học sinh có HIV, Quan Hóa là điểm nóng ma túy, HIV đứng thứ 2 xứ Thanh.

Đời cha lạc lối…

Chúng tôi tìm về xã Hồi Xuân, nơi có
nhiều người nghiện ma túy, nhiễm HIV-AIDS nhất của Quan Hóa: 93 người
nhiễm HIV (13 nữ), 25 người đã tử vong. Trái ngược hẳn với cái tên mĩ
miều, đầy sức sống kia, Hồi Xuân lại đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề
của “bão ma túy”. Điều tai hại là ma túy không chỉ cướp đi của cải, sức
khỏe, tính mạng của những người trực tiếp sử dụng cái chết trắng mà nó
còn khiến thế hệ tương lai, những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường rơi vào cuộc sống lay lắt từng ngày.

Cũng như Tr, nhiều trẻ em ở Quan Hóa vô tình nhiễm HIV

Chúng tôi hiểu được sự e ngại của cô
giáo Vũ Thị Thắng - Hiệu trưởng trường Tiểu học xã Hồi Xuân khi cô trao
đổi về vấn đề nhạy cảm - “học sinh nhiễm Ết”. Cô Thắng không muốn những
phát ngôn của mình làm nỗi đau “Ết” ở Hồi Xuân bị phơi ra cho người khác
bàn tán, để ý. Cô hiệu trưởng càng không muốn khơi lại, đụng chạm đến
nỗi đau âm ỉ mà bấy lâu nay một số học sinh thân yêu của cô vẫn đang âm
thầm gánh chịu. Nhưng cô Thắng lo ngại cho tương lai, sức khỏe của những
“đứa con” dưới mái trường Hồi Xuân. Cô Thắng mong, muốn những “đứa con”
vô tình mang “Ết” của mình nhận được sự quan tâm, giúp đỡ nhiều hơn nữa
từ nhiều phía. Cô Thắng cho biết: “Hầu hết những đứa trẻ chịu ảnh hưởng
của ma túy, HIV/AIDS ở đây đều có hoàn cảnh khó khăn, thương tâm. Đa số
các em nằm trong gia đình có bố nghiện hút, gia sản đã bị ma túy thổi
bay. Hiện tại, Trường tiểu học Hồi Xuân có hơn 40 học sinh đang chịu ảnh
hưởng trực tiếp của tệ nạn ma túy, HIV/AIDS, 21 học sinh mồ côi, 2 học
sinh mồ côi cả cha lẫn mẹ, 2 học sinh nhiễm HIV/AIDS, 18 học sinh có bố hoặc mẹ đang  nhiễm HIV.”

Hơn 64% số người nghiện ma túy ở Quan Hóa nhiễm HIV và số người nghiện ma túy ở Quan Hóa là khoảng 700 người. 

Ở Quan Hóa, ma túy, HIV là nỗi đau xuất
hiện trong nhiều gia đình, dòng họ, nhiều thế hệ. Bà Phạm Thị Sử - Giám
đốc Trung tâm y tế dự phòng huyện Quan Hóa cho biết, có những trường hợp
gia đình trẻ có ba, bốn người nhưng tất cả các thành viên chồng - vợ -
con đều nhiễm HIV. Những gia đình như vậy không phải là cá biệt ở Quan
Hóa. Có gia đình mà 5 người gồm 2 con trai, 2 con dâu, một cháu nội đều “dính Ết”, trong đó 3 người đã tử vong…

Tương lai nào cho em?

Hôm chúng tôi đến thăm Trường Tiểu học
Hồi Xuân, em Hà Thị Tr. - một trong hai học sinh bị nhiễm HIV không thể
đến lớp vì tình trạng sức khỏe. Cùng Cô hiệu trưởng chúng tôi vào thăm
nhà Tr. ở bản Khằm, xã Hồi Xuân. Trong căn nhà sàn lạnh lẽo, Tr. cùng bà
nội đăng chuẩn bị ăn bữa trưa. Chúng tôi nhìn thấy thức ăn của hai bà
cháu là tô canh rau rừng và mấy con ốc suối kho mặn. Hỏi ra mới biết cả
bố, mẹ Tr. đều nhiễm HIV/AIDS, bố Tr. chết năm 2009, sau 1 năm mẹ Tr.
qua đời. Ông nội mất cùng năm mẹ Tr. ra đi. Bố Tr. là con duy nhất trong nhà nên giờ đây Tr. chỉ còn người thân duy nhất là bà nội đã 60 tuổi.

Dù nhiễm HIV hay không, các em vẫn hòa đồng bên nhau

Trong căn nhà sàn ba gian rộng thênh
thang, thừa không gian, thiếu đồ dùng Tr. nằm vật vã ở cạnh một cửa sổ.
Bà Cao Thị Thi (bà nội Tr.) bảo: “Mấy hôm nay nó yếu quá nên không đến
trường được, mà có bao giờ nó khỏe đâu, mỗi tuần cũng chỉ gượng dậy đi
học được 1 buổi là cùng”. Cuộc sống của hai bà cháu trông vào gánh củi
hàng ngày bà lão nhặt trong rừng về bán cho bà con lấy tiền mua mì tôm,
gạo. “Cũng may là bà con xung quanh thương tình, biết hoàn cảnh nên
nhiều lúc củi tươi bà con cũng mua giúp. Thi thoảng bà con còn cho gạo, thức ăn”, bà Thi sụt sịt kể.

Mới học lớp 3 nhưng Tr. đã phải chống
chọi với HIV tới 9 năm. Có lẽ thế mà Tr. gầy gò và xanh xao bất thường.
Hiện em vẫn đang được điều trị ARV nhưng sức khỏe đã sa sút nhiều. Ánh
mắt bà sáng lên khi khoe cháu: “Nó ham học lắm, cứ đòi đến trường. Không
cho cháu đi học thì thương mà cho đi thì cháu lại ốm. Nằm co quắp thế
đấy chứ mai đỡ mệt là lại đi bộ đến trường ngay ấy mà”. Cảnh éo le của
hai bà cháu nhà Tr. khiến chúng tôi thật sự ái ngại. Đến gạo còn không
đủ ăn thì lấy đâu ra sức để Tr. chống trọi lại với bệnh tật. Không hiểu
rồi sắp tới bà già sáu mươi cũng thường xuyên ốm đau sẽ phải vật lộn thế nào để có thể nuôi đứa cháu nội mang trọng bệnh.

Bà Phạm Thị Sử cho biết: “Còn có những
trường hợp khốn khổ hơn cả trường hợp của cháu Tr. nữa. Tr. may mắn là
còn có căn nhà sàn 3 gian để ở, tránh lúc mưa nắng, nhiều đứa trẻ khác
đến căn nhà để ở cũng không có, ma túy đã thổi bay tất cả”. Theo bà Sử
thì hiện có 316 trẻ em tại Quan Hóa có bố hoặc mẹ nghiện ma túy hoặc
nhiễm HIV và đây mới chỉ là những số liệu “nổi”, vẫn còn những trường
hợp chưa được phát  hiện. Trong số 17 trẻ nhiễm HIV thì 2 em đã tử vong.
Có một trường hợp trẻ 4 tuổi nhiễm HIV, có bố nhiễm HIV nhưng mẹ cháu bé lại không bị nhiễm. 

Bà Sử cho biết mấy năm trở lại đây 4
chương trình, dự án trong và ngoài nước dành cho công tác phòng chống ma
túy, HIV/AIDS ở Quan Hóa đã phát huy tác dụng. Năm 2012 số người nhiễm
HIV phát sinh (56 người), tử vong do AIDS (23 người) đều giảm so với các
năm trước. Tuy nhiên hiện 3 trong số 4 dự án, chương trình nói trên đã
kết thúc và nguy cơ ma túy, HIV/AIDS lan truyền lại thường trực. “Năm
nay chúng tôi chưa tìm ra nguồn kinh phí tổ chức tặng quà nhân ngày Tết
Trung thu, Tết thiếu nhi… cho các cháu nhiễm và chịu hậu quả của HIV/AIDS.” - bà Sử cho biết.

Phải gánh chịu hậu quả từ sự lạc lối của
bố mẹ trong cơn “bão” ma túy, HIV/AIDS đổ về vùng cao. Những đứa trẻ
nhiễm “Ết” ở Quan Hóa nói riêng và vùng cao Thanh Hóa nói chung đang rất cần sự quan tâm, sẻ chia từ cộng đồng. 

Dũng Hoàng

http://giaoducthoidai.vn/channel/2773/201304/Noi-dau-vung-nga-ba-song-1968278/