Vacxin Bacille Calmette – Guerin giảm độc lực (BCG) được dùng để phòng ngừa lao. Các phản ứng phụ của vacxin này rất ít gặp. Tuy nhiên gần đây có một số báo cáo từ lâm sàng liên quan tới việc chủng ngừa vacxin BCG cho trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS được nêu ra.

Rosenfeldt V., Paerrgaard A. và Valerius NH., Bệnh viện thực hành Hvidovre, Đan mạch mô tả: Một bé trai 8 tháng nhiễm HIV từ mẹ, bệnh nhân được chủng ngừa BCG lúc mới sinh. Mặc dù lượng tế bào bạch cầu CD4 bình thường, em bị sốt, thiếu máu và chậm lớn, sau đó BCG phân lập được từ dịch não tủy, tủy xương và máu ngoại vi. Điều trị kháng lao lúc đầu có vẻ khả quan nhưng chỉ ít lâu sau, bệnh nhân chết vì viêm phổi do Pneumocystis carrinii. Vì vậy các tác giả lưu ý: trong chương trình tiêm chủng BCG cho các trẻ bị nhiễm HIV, nhiễm BCG nên được quan tâm (1).

Trường hợp thứ 2 được báo cáo từ Khoa Da liễu bệnh viện Cruces, Bilbao, Tây ban nha: Một bé trai của một bà mẹ không biết bị nhiễm HIV đã được chủng ngừa BCG ngay trong tháng đầu tiên. 7 tháng sau, em bị viêm hạch nách. Lúc được 10 tháng, 2 tháng sau khi nhiễm HIV được chuẩn đoán, các tổn thương da dạng nốt sần xuất hiện khắp cơ thể. Mycobacterium bovis, chủng BCG, được cấy từ hạch bạch huyết và máu. Nhuộm Ziehl – Neelsen các mẫu sinh thiết da cho thấy các mô tế bào chứa nhiều trực khuẩn kháng axit. Bệnh nhân chết 10 ngày sau đó, trước khi nhiễm trùng được xác nhận. Đây là trường hợp được báo cáo đầu tiên về nhiễm BCG ở một trẻ nhiễm HIV biểu hiện với các tổn thương da (2).

Tại Mỹ, trong 28 ca nhiễm trực khuẩn Calmette – Guerin lọc ra từ hơn 5000 báo cáo xuất bản từ 1980 – 1996, 24 ca liên quan tới suy giảm miễn dịch, 9 ca bị AIDS. 71% trường hợp xảy ra với trẻ < 2 tuổi. 68% trường hợp là nam. Các trường hợp này đáp ứng với trị liệu kém, tỷ lệ chết là 71%. Bệnh nhiễm BCG đã từng là một bệnh của trẻ con nhưng những trường hợp nêu ra ở đây là ở người lớn và trẻ lớn bị nhiễm đồng thời với nhiễm virus HIV. Các ca cũng xuất hiện sau khi tái chủng cho những người không đáp ứng khi chích BCG lần đầu.

Bệnh do BCG gây ra thì hiếm gặp nhưng là một biến chứng rất nặng của vacxin cần được quan tâm đầy đủ trong lâm sàng. Các trẻ suy giảm miễn dịch hoặc các bệnh nhân ở giai đoạn cuối của AIDS thường gặp hơn, các trường hợp này cũng đáp ứng kém với các biện pháp trị liệu (3).                                                                                      

(Theo MEDLINE)