Từ xưa đến nay câu hỏi vẫn luôn thắc mắc của mọi thế hệ là: Học để làm gì?
Trong những buổi học, những lúc tụ họp gia đình , hay lúc ngồi nói chuyện với bạn bè điều mọi người hay hỏi, và làm câu chuyện bàn luận là về vấn đề học tập. Lớn lên con muốn làm nghề gì?, bạn đang học lớp nào rồi, lực học có tốt không?, hay những người đã đi làm: bạn đang làm ở đâu? lúc trước bạn học trường đại học nào?… Việc học luôn xoay quanh trong cuộc sống của chúng ta vì mọi người luôn coi việc học là quan trọng nhất. Nhưng mấy ai đã nghĩ việc đầu tiên và quan trọng hơn việc học kiến thức là học làm người.
Vậy phải chăng giáo dục đào tạo đã quá nhấn mạnh phần kiến thức mà quên mất phần dạy làm người? Ngay cả theo định nghĩa của UNESCO về học tập – “học để biết, học để làm, học để xác lập mình và học để chung sống với người khác”, khái niệm làm người chưa được thể hiện rõ như truyền thống giáo dục của cha ông chúng ta. Trong xã hội, có rất nhiều người không có học tuy nhiên họ lại là những con người đúng nghĩa.
Học làm người trong thế kỷ 21 khi trên thế giới biến chuyển khôn lường sẽ như thế nào đối với các thế hệ học sinh. Theo quan điểm của gia sư hà nội Đức Minh: “Học làm người thông qua ba cột trụ chính: trách nhiệm, dân tộc và môi trường-xã hội.
Chúng ta từ bé được giáo dục khi học hành chúng ta sẽ được những lợi ích cho bản thân, cho người thân, cho nhà trường và cho cô giáo. Vô hình chung sự thực dụng đã gắn liền trong hệ thống giáo dục- học phải đạt được một cái gì đó, quyền lợi nào đó.
Trách nhiệm với người học sinh là các em tới trường đó là trách nhiệm của các em với gia đình nuôi dạy các em, đất nước đã tạo điều kiện cho các em học tập, thầy cô giáo bỏ công sức dạy dỗ các em. Trách nhiệm là những việc chúng ta phải làm mặc dù không thích hay thậm chí có những quyền lợi đi ngược với lợi ích của bản thân. Những học sinh không thể hiện trách nhiệm khi đi học thì chắc chắn chúng ta sẽ không mong đợi gì trách nhiệm khi họ đi lên cao nắm giữ các vị trí trọng trách trong xã hội.
Yếu tố thứ hai trong Học Làm Người đó là tinh thần dân tộc trong mỗi cá nhân. Thế kỷ 21 cùng với sự bùng phát thông tin và truyền thông, tinh thần dân tộc đóng vai trò quan trọng đảm bảo quốc gia hội nhập nhưng không hòa tan trong thế giới phẳng. Tinh thần dân tộc nhằm đảm bảo cho mỗi cá nhân hiểu và bảo tồn những giá trị của dân tộc. Hiểu rõ giá trị tinh hoa của dân tộc Việt Nam chính là chiếc mỏ neo vững chắc đảm bảo vị thế của Việt Nam trong hội nhập quốc tế. Mỗi cá nhân cần hiểu và cống hiến cho hùng mạnh của dân tộc và quốc gia Việt Nam trong mỗi suy nghĩ và hành động của mình.
Và yếu tố cuối cùng của Học Làm Người chính là thái độ và hành động với môi trường và xã hội. Các quan điểm và lựa chọn ưu tiên với quyền lợi của môi trường và xã hội chính là những chiếc phanh nội tại trong mỗi cá nhân khi hành động. Một khi trong thâm tâm của cá nhân, môi trường và xã hội là những ưu tiên cuối cùng, những hành động như chôn chất độc tại Thanh Hóa, sản xuất café hóa chất, kinh doanh thịt thối sẽ trở thành rất bình thường miễn là họ có được những lợi ích cá nhân.
Năm 2013 đánh dấu những bước khởi động của cải tổ giáo dục sâu rộng nhất tại Việt Nam. Triết lý Học Làm Người cần phải được đưa vào giảng dạy một cách có hệ thống ngay từ những năm đầu tiên của hệ thống giáo dục và cần lặp lại theo những mức độ khác nhau cho tới tận những năm cuối cùng- đại học. Trước khi trở thành ông này bà nọ, mỗi cá nhân cần phải trở thành con người Việt Nam đúng nghĩa.
