Thứ ba 11/03/2014 14:00
Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế mới đây cho biết, ngành y tế đặt mục tiêu ưu tiên giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con xuống dưới 5% vào năm 2015 và dưới 2% vào 2020. Đồng thời, giảm tỷ lệ tử vong liên quan tới HIV/AIDS và điều trị 70% số bệnh nhân có nhu cầu điều trị đến năm 2015.
Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, trong năm 2013, công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được triển khai trên địa bàn toàn quốc với định hướng mới đối với các can thiệp về phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con như tư vấn xét nghiệm HIV sớm cho phụ nữ mang thai; điều trị thuốc ARV sớm cho phụ nữ mang thai từ tuần thai thứ 14, thay cho tuần thai thứ 28 trước đây.
Hiện nay toàn quốc có 226 điểm cung cấp dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, trong đó có 2 điểm tuyến Trung ương, 92 điểm tuyến tỉnh, còn lại là 132 tuyến huyện, chiếm khoảng 25% số huyện trên toàn quốc. Dịch vụ chủ yếu tập trung tại tuyến tỉnh, thành phố và tại các tỉnh, thành phố có dự án tài trợ. Đây là thách thức lớn đến tính bền vững của chương trình.
Kết quả hoạt động tính đến hết quý III/2013 có hơn 1 triệu phụ nữ mang thai được tư vấn xét nghiệm HIV với hơn 794.680 trường hợp được xét nghiệm HIV. Trong đó, gần 449.720 trường hợp xét nghiệm trong thời gian mang thai và hơn 352.500 xét nghiệm lúc chuyển dạ và phát hiện hơn 1.030 trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Trong 9 tháng năm 2013 có hơn1.090 phụ nữ mang thai nhiễm HIV đã sinh con được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Về trường hợp người nhiễm HIV chuyển bệnh AIDS, năm 2013 giảm 16% so với cùng kỳ năm 2012; tử vong do AIDS giảm 2% số trường hợp tử vong. Năm 2013, ngành y tế đã bắt đầu triển khai tổng rà soát số liệu HIV/AIDS và tử vong, tính đến nay đã có báo cáo rà soát của 5 tỉnh Quảng Ninh, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Quản Trị. Qua rà soát đã phát hiện thêm 4.976 trường hợp chuyến sang AIDS và 3.508 trường hợp bệnh nhân tử vong do AIDS được phát hiện và cập nhật, 400 trường hợp HIV được xác định trùng lặp.
Đối với chương trình điều trị HIV/AIDS, hiện chương trình đang được triển khai trên toàn quốc với 318 phòng khám, có khoảng 81.000 trường hợp đang được điều trị ARV, tăng gần 8.000 bệnh nhân so với năm 2012, đạt trên 98% so với kế hoạch.
Chương trình điều trị cũng đang bắt đầu được mở rộng trong các trại giam, trung tâm 06. Tính đến cuối năm 2013, có 18 trại giam đang triển khai điều trị ARV cho 1.080 người nhiễm HIV.
Cũng trong năm 2013, với việc thí điểm điều trị sớm cho người nhiễm HIV có bạn tình không nhiễm HIV cho thấy việc tư vấn xét nghiệm bạn tình và điều trị sớm cho người nhiễm có bạn tình không nhiễm HIV là mang tính khả thi.
Theo Cục Phòng chống HIV/AIDS, để đạt được các mục tiêu ưu tiên, trong thời gian tới ngành y tế cần chẩn đoán và điều trị sớm, đặc biệt tại các khu vực miền núi, vùng sâu, hải đảo và mở rộng can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Về độ bao phủ, mở rộng điều trị bằng thuốc ARV, cần ưu tiên cho các khu vực miền núi, vùng sâu. Đồng thời, phối hợp với Bộ Công An nhân rộng mô hình điều trị HIV/AIDS trong các trại giam.
Ngoài ra, ngành cần tổ chức cung cấp dịch vụ, lồng ghép triệt để vào hệ thống chăm sóc sức khỏe y tế hiện hành, tập trung vào mạng lưới y tế cơ sở trong việc chẩn đoán và điều trị HIV/AIDS. Bên cạnh đó, phối hợp, lồng ghép tư vấn xét nghiệm HIV và can thiệp giảm hại với chăm sóc điều trị HIV/AIDS.
Việc quyết định điều trị tại tuyến huyện, theo dõi điều trị, cấp thuốc tại xã, xây dựng cơ chế quản lý ca bệnh từ chuẩn đoán đến điều trị và huy động sự tham gia của y tế cơ sở các tuyến trong việc hỗ trợ tuân thủ điều trị của người bệnh cũng là giải pháp rất cần thiết trong việc thực hiện những mục tiêu ưu tiên.
Thùy Chi
