Các nguồn viện trợ từ dự án quốc tế cho chương trình phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam sẽ rút dần và chấm dứt trong thời gian tới. Cùng với cả nước, Bà Rịa - Vũng Tàu đang tìm kiếm những giải pháp nhằm ổn định nguồn tài chính, để phòng, chống và điều trị lâu dài cho người nhiễm HIV/AIDS.

Nếu phải tự trang trải chi phí điều trị ARV, nhiều bệnh nhân có nguy cơ bỏ dỡ giữa chừng, do điều kiện kinh tế khó khăn. Trong ảnh: Một bệnh nhân HIV/AIDS đang điều trị tại khoa Nhiễm, Bệnh viện Bà Rịa.

Chi trả từ nguồn bảo hiểm xã hội

Trong bối cảnh sẽ phải tự lực cánh sinh về tài chính, để người nhiễm HIV/AIDS có thể tiếp tục được điều trị lâu dài, theo đề xuất của các địa phương các khoản chi phí điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS nên được quỹ BHYT chi trả. Đây là giải pháp đúng và mang tính bền vững, nhất là khi có chủ trương toàn dân tham gia BHYT như dự thảo Luật BHYT (sửa đổi) đang đề cập.

Bà Phan Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết, sắp tới, với bệnh nhân đang điều trị HIV/AIDS, BHYT sẽ chi trả cho các chi phí điều trị ARV, thuốc nhiễm trùng cơ hội, phí xét nghiệm… Phía bệnh nhân điều trị HIV/AIDS sẽ phải thanh toán chi phí điều trị bằng hình thức BHYT. Các bệnh nhân đang điều trị ARV cần được tuyên truyền và cung cấp thông tin về quyền lợi và sự cần thiết phải có thẻ BHYT để tham gia. Tuy nhiên, với những bênh nhân nghèo, ngân sách có thể chi trả để mua thẻ BHYT cấp miễn phí cho họ, hoặc hỗ trợ 70% BHYT cho cho đối tượng này.

“Hiện nay, nhiều bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS phải bỏ điều trị giữa chừng do giá thuốc ARV khá cao, dẫn đến việc bị kháng thuốc, tăng khả năng lây nhiễm, tăng phác đồ điều trị. Nếu không cung cấp tài chính đầy đủ, đại dịch HIV/AIDS có thể quay lại bất cứ lúc nào, với tỷ lệ HIV kháng thuốc cao, chi phí tốn kém hơn nhiều lần so với hiện nay”, bà Hương cho biết thêm.

Cũng theo bà Hương, Chương trình phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020, Bộ Y tế sẽ tiếp cận để mua thuốc điều trị phác đồ ARV từ nước ngoài với giá rẻ hơn, đồng thời hướng đến việc sản xuất thuốc ARV trong nước, nhằm giảm bớt áp lực chi phí cho bệnh nhân. 5 công ty dược bao gồm Công ty cổ phần Dược Danapha, Công ty CP dược phẩm Bidiphar 1, Công ty CP dược phẩm Hà Tây, Công ty CP dược phẩm Trung ương Vidipha và Công ty CP hóa dược phẩm Mekophar đã được Bộ Y tế chỉ định trực tiếp sản xuất Methadone để phục vụ nhu cầu điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, nhằm hạn chế  lây nhiễm HIV/ AIDS cho đối tượng nghiện ma túy.

Bên cạnh đó, theo Cục Phòng chống HIV/AIDS, hiện nay, các yếu tố nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS có những biến đổi phức tạp. Nhóm có nguy cơ cao nhất là nhóm nghiện và chích, hút ma túy, tiếp đó là nhóm mại dâm. Đặc biệt, nổi lên trong những năm gần đây là nhóm mại dâm nam, quan hệ đồng giới nam. Do đó, chương trình phòng, chống ma túy trong giai đoạn 2014-2020 sẽ tập trung vào các nhóm trên. Cụ thể, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội sẽ tiếp tục triển khai các chương trình: Cung cấp bao cao su, bơm kim tiêm sạch, tăng cường công tác xét nghiệm HIV/AIDS và đưa người nhiễm vào điều trị ARV.

Trẻ nhiễm HIV cần được hỗ trợ về nhiều mặt để có thể phát triển toàn diện và hòa nhập cộng đòng. Trong ảnh: Giờ chơi của trẻ tại Trung tâm bảo trợ trẻ em Vũng Tàu.

Riêng với những đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp, hiện nay, cả thế giới lẫn Việt Nam vẫn chưa đưa ra được phác đồ dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS ở nhóm này. Theo phân tích, khi sử dụng ma túy đá, người nghiện sẽ bị loạn thần, họ thường xảy ra quan hệ quần hôn (quan hệ tình dục với nhiều người cùng lúc) và không sử dụng bao cao su, dẫn đến việc lây nhiễm HIV/AIDS cao (hiện tỉ lệ lây nhiễm HIV/AIDS ở nhóm đối tượng này là 10%). Được biết, Bộ Y tế đang phối hợp với Bộ Công an xây dựng phác đồ điều trị cho những bệnh nhân ở nhóm nghiện ma túy đá.

Ngân sách địa phương hỗ trợ

Để bảo đảm tài chính bền vững cho công tác phòng chống HIV/AIDS, tại Bà Rịa-Vũng Tàu, Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS đã đề xuất tỉnh phê duyệt “Kế hoạch bảo đảm tài chính cho các hoạt động phòng chống HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020” và đề án “Xã hội hóa chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone”.

Sắp tới đây, khi dự án tài trợ của quốc tế chấm dứt hoàn toàn, bảo hiểm xã hội sẽ chi trả điều trị ARV cho bệnh nhân HIV/AIDS tham gia bảo hiểm. Trong ảnh: Học viên Trung tâm giáo dục lao động và xã hội đang học nghề đan giỏ tại trung tâm.

Theo đó, trung tâm cũng đề nghị tỉnh hỗ trợ bổ sung kinh phí cho các hoạt động can thiệp giảm tác hại như: Tổ chức các nhóm tiếp cận cộng đồng tại các địa bàn không có dự án tài trợ; mua bơm kim tiêm, bao cao su cung cấp cho đối tượng nguy cơ cao; xây dựng và triển khai đề án xã hội hóa Methadone...

“Để bệnh nhân HIV/AIDS nghèo có thể tham gia BHYT đề nghị tỉnh hỗ trợ kinh phí cho đối tượng này mua BHYT. Đồng thời, tỉnh hỗ trợ chi trả khám chữa bệnh cho người nhiễm HIV theo đề án bảo đảm tài chính khi không còn tài trợ của dự án (về thuốc ARV, thuốc nhiễm trùng cơ hội, xét nghiệm). Nếu bệnh nhân tự chi trả sẽ khó thực hiện vì phần lớn bệnh nhân HIV là người nghèo, mức chi phí cho điều trị là rất lớn”, bác sĩ Bùi Minh Kha, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS cho biết.

Bài, ảnh: MINH THIÊN