Ảnh minh họa: News.

Tại hội nghị khoa học CROI 2015 (Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections) mới đây, các nhà nghiên cứu đã trình bày kết quả thử nghiệm lâm sàng của một nhóm thuốc mới trong điều trị HIV cho thấy triển vọng áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Nhóm thuốc này đặc biệt có ý nghĩa với những bệnh nhân kháng thuốc ARV.

Loại thuốc mới có tên Bristol-Myers Squibb’s attachment inhibitor, gọi tắt là BMS-663068. BMS - 663068 là một tiền chất, khi vào cơ thể sẽ được chuyển hoá thành dạng hoạt động BMS - 626529. Dạng hoạt động này sẽ gắn kết vào kháng nguyên gp120 trên bề mặt của virus HIV, ức chế quá trình gắn kết của virus vào thụ thể CD4 trên bề mặt tế bào lympho đích. Theo đó virus HIV không thể xâm nhập và gây bệnh cho tế bào CD4, cắt đứt chu trình sinh học của virus này. Như vậy, loại thuốc mới này áp dụng một cơ chế khống chế virus HIV hoàn toàn mới so với các nhóm thuốc hiện có.

Các thuốc ARV đang áp dụng phổ biến hiện nay được chia thành 4 nhóm chính với các tác dụng: Ức chế men sao mã ngược (nhóm RTIs), ức chế men phân cắt protein (PIs), ức chế gắn kết vào đồng thụ thể CCR5 khiến cho virus không thể hòa màng vào tế bào CD4, ức chế tích hợp ADN của virus vào ADN của tế bào CD4. Các nhóm thuốc này có cơ chế tác dụng khác nhau lên từng mắt xích trong chu trình sinh trưởng của virus HIV, do đó được phối hợp với nhau thành các phác đồ điều trị. 

Các nhà khoa học kỳ vọng loại thuốc BMS thế hệ mới nếu được đưa vào áp dụng trên lâm sàng sẽ được sử dụng riêng với một một phác đồ mới đặc biệt hữu ích cho những bệnh nhân bị kháng thuốc ARV. Qua kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên 254 bệnh nhân, so sánh hiệu quả của BMS với phức hợp thuốc Norvir-boosted Reyataz thuộc nhóm PIs, ghi nhận đến 82% bệnh nhân sử dụng BMS đạt được hiệu quả điều trị, cao hơn so với mức 71% ở nhóm sử dụng Reyataz. Như vậy, nhóm thuốc này cho thấy hiệu quả điều trị được đảm bảo hơn.

Mặt khác, trên nhóm bệnh nhân sử dụng BMS ghi nhận rất ít tác dụng phụ, không trường hợp nào phải ngưng điều trị do tác dụng phụ. Sắp tới, nhóm thuốc này sẽ được nhanh chóng đưa vào thử nghiệm lâm sàng pha III trên những bệnh nhân đã kháng các thuốc ARV hiện có, cũng như các bệnh nhân có tiền sử không dung nạp với thuốc do dị ứng, tương tác thuốc với các thuốc khác hay ảnh hưởng nghiêm trọng lên các bệnh lý sẵn có.

Với phát hiện mới này, BMS sẽ thêm một lựa chọn nữa vào các lựa chọn thuốc cho bệnh nhân HIV, đồng thời sẽ là cứu cánh cho các trường hợp kháng thuốc hay không dung nạp thuốc. Theo đó mang đến cho nhiều bệnh nhân nhiễm HIV cơ hội kéo dài sự sống.

Bác sĩ Nguyễn Tấn Thủ