1- Tại sao trẻ em lại hay mắc các bệnh đường hô hấp?
Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới, trên thế giới, hằng năm có khoảng 4-5 triệu trẻ em tử vong vì bệnh đường hô hấp, phần lớn là dưới 5 tuổi và đặc biệt ở các nước đang phát triển. Một công trình nghiên cứu cấp nhà nước do Giáo sư Nguyễn Trung Nhạn chủ trì về mô hình bệnh tật trẻ em cuối thế kỷ XX ở Việt Nam, bệnh đường hô hấp chiếm 23-38% ở trẻ em, và 40% tử vong là do bệnh về đường hô hấp. Vì vậy, đối với trẻ em rất dễ mắc bệnh đường hô hấp là vì:
- Hệ thống hô hấp ở trẻ em liên quan đến môi trường bên ngoài rất dễ dàng (Các tác nhân có thể qua hai lỗ mũi, miệng, tai, da…) vì vậy vi trùng, siêu vi trùng có thể qua các con đường đó vào cơ quan hô hấp trẻ em dễ dàng.
- Ở bên ngoài môi trường, có nhiều tác nhân gây bệnh đường hô hấp như siêu vi trùng (cúm, phó cúm, gần đây có cúm A H5N1…). Vi trùng đứng hàng đầu là phế cầu khuẩn Heamophilus Inffluenzae, tụ cầu, Ecoli trực khuẩn màu xanh…)
- Nấm - Ký sinh trùng (sán, giun)
Các chất gây dị ứng bệnh viêm phế quản trẻ em (nấm mốc, phấn hoa, bụi nhà, lông thú, tôm, cua…). Khi đứa trẻ đến tháng thứ 6, các chất chống lại các tác nhân vi khuẩn và vi trùng do mẹ truyền sang đã hết và như vậy trong cơ thể trẻ không còn đủ các chất chống đỡ nên các tác nhân gây bệnh dễ đi vào trẻ em và gây ra viêm phổi.
- Đường hô hấp trẻ em còn nhỏ, các chất tiết không có chất chống đỡ, hệ thống lông rung hoạt động còn yếu nên tác nhân gây bệnh đi vào đường hô hấp rất dễ dàng, do đó các cháu rất dễ bị bệnh đường hô hấp.
2.Cách phát hiện bệnh đuờng hô hấp qua các triệu chứng của trẻ?
- Chán ăn, quấy khóc, chảy nước mũi, nước mắt là những dấu hiệu đầu tiên báo hiệu là các cháu sẽ bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm trùng.
- Ho, có thể ho khan, ho có đờm, ho từng cơn hoặc ho liên tục.
- Sốt, nếu trẻ sốt cao trên 40 độ thì dễ sinh co giật.
- Khó thở, nhịp thở tăng so với lứa tuổi, cánh mũi phập phồng, co kéo các cơ hô hấp.
- Tím tái ở môi và các đầu chi.
- Bỏ ăn, bỏ uống
- Li bì hoặc mê sảng.
- Nếu đứa trẻ trên 6 tháng tuổi trở lên mà nhịp thở trên 45 lần/phút là các cháu bị viêm phổi. Khi thấy các cháu có triệu chứng co kéo các cơ hô hấp, li bì, bỏ ăn uống là dấu hiệu bệnh nặng, nhất thiết phải đưa các cháu tới bệnh viện nhi để điều trị.
3. Khi nào thì dùng kháng sinh?
Chỉ khi viêm phổi do vi khuẩn mới được dùng kháng sinh. Và nhất thiết phải được sự hướng dẫn của thầy thuốc nhi khoa. Còn các loại viêm phổi khác thì phải dùng các loại thuốc khác để điều trị như do nấm: phải dùng thuốc chống nấm. Giun, sán thì dùng thuốc giun, sán. Dùng kháng sinh loại nào phải căn cứ vào xét nghiệm vi sinh và kháng sinh đồ để dùng kháng sinh cho đúng thì bệnh mới khỏi được. Bởi vì nếu chưa có kháng sinh đồ, thì có thể dùng các loại kháng sinh rất đắt tiền nhưng bệnh lại không khỏi. Ở một số phòng khám, các thầy thuốc nhi khoa sau khi khám xét bệnh nhân, đồng thời căn cứ vào tình trạng kháng kháng sinh của một vài loại vi khuẩn thường gặp và qua kinh nghiệm nhiều năm dùng thuốc và chẩn đoán bệnh thì có thể người thầy thuốc sẽ chọn những loại kháng sinh thích hợp để điều trị cho các cháu trong một khoảng thời gian nhất định thì các cháu đó phải đến để khám và xem xét lại. Cho nên, các bà mẹ và các phụ huynh không nên tuỳ tiện mua thuốc kháng sinh để cho các cháu uống bởi vì rất nguy hiểm, có thể làm cho vi khuẩn dễ nhờn thuốc và kháng lại kháng sinh. Hơn nữa, các cháu bệnh có thể nặng thêm, đồng thời lại tốn kém nhưng bệnh không khỏi.
4. Khi nào thì dùng thuốc ho?
- Ho là một phản xạ rất tốt để trẻ khạc ra những chất nhầy, cho khỏi bị bít tắc đường thở. Nhưng nếu đứa trẻ ho quá nhiều, cơn ho rũ rượi, có khi lại chảy máu mắt hoặc máu ở họng thì cần phải uống thuốc ho để giảm bớt những cơn ho nặng như vậy. Khi dùng thuốc ho, đối với trẻ em, nhất là những trẻ dưới 5 tuổi cũng phải rất cẩn thận và phải được thày thuốc nhi khoa hướng dẫn. Đối với các loại thuốc ho có chất moóc phin (thuốc phiện) như là Teprin Codein (có chất thuốc phiện) nên tuyệt đối không được dùng cho trẻ dưới 5 tuổi vì rất dễ gây ngừng thở và đi đến tử vong. Có thể dùng các loại thuốc ho Đông y như: bổ phế thuỷ (5-15 ml) cho trẻ uống 2 lần/ngày; hoặc cho trẻ uống nhiều nước để làm long đờm hay dùng các thuốc như Mucomist để làm long đờm…
Một số phụ huynh có hỏi, có nên dùng Stérimar dạng xịt cho trẻ em hay không? Chúng tôi trả lời là được, và đây là loại thuốc có thể dùng được cho trẻ em nhỏ và lớn. Dùng nhiều lần trong một ngày cũng không gây độc cho các cháu. Vì đây là loại nước biển lấy ở độ sâu và xa, đã được tinh khiết cho nên không gây độc.
5. Đối với các cháu bị viêm đường hô hấp thì rất cần quan tâm đến vấn đề ăn uống và vệ sinh. Phải cho trẻ ăn nhiều bữa, các chất dễ tiêu, không nên cho các cháu ăn no quá vì khi ho dễ bị nôn. Tránh cho trẻ ăn các loại thức ăn kích thích quá (chua quá, ngọt quá, mặn quá) bởi vì những chất đó dễ làm cho các cháu bị nôn.
Nếu không may các cháu nôn, ngay lập tức phải để đầu các cháu nghiêng về 1 bên, một tay giữ đầu, một tay giữ người, sau khi nôn cần lau sạch cho bé. Đối với các cháu nhỏ, khi nôn các cháu dễ sặc ra mũi, ngay lập tức bà mẹ phải dùng miệng của mình hút các chất bẩn đó ra, lau sạch để các cháu dễ thở. Tuyệt đối không được chần chừ mất thời gian tìm vật này, vật khác để lau, bởi vì các cháu rất dễ hít các chất này vào gây sặc, rất dễ tử vong.
Đối với các cháu trong thời kỳ bị viêm đường hô hấp, rất cần được vệ sinh sạch sẽ, thậm chí cần phải tắm rửa cho các cháu nhưng cách tắm như thế nào cho đúng?: Phải để các cháu ở chỗ kín gió, nước vừa đủ ấm, tắm từng bộ phận, đầu, chân, tay, bụng rồi mới đến ngực. Tắm phần nào xong lau khô phần ấy.
P/S: Bạn thử hỏi lại bác sĩ đã khám cho cho cháu nhỏ của bạn cho kỹ lại, về dùng kháng sinh chỉ dùng cho viêm phổi do vi khuẩn mới dùng kháng sinh, nếu cháu nhỏ của bạn bị nấm phải dùng thuốc chống nấm, bạn hỏi lại kỹ bác sĩ khám cho cháu nhỏ nhé!
Chúc cháu chóng khỏe mạnh!
Chúc mẹ cháu có một sức khỏe tốt ổn định!
