Ông Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), cho biết từ ngày 15/8, theo Thông tư số 15/2015/TT-BYT hướng dẫn thực hiện khám bệnh, chữa bệnh BHYT đối với người có HIV và người sử dụng các dịch vụ y tế liên quan đến HIV/AIDS, nhiều dịch vụ y tế đối với người có HIV trước đây được miễn phí thì nay sẽ do BHYT chi trả.
48% người có HIV điều trị ARV
Các dịch vụ do BHYT chi trả cho người có HIV gồm: thuốc, hóa chất, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật thuộc phạm vi chi trả của quỹ; phí xét nghiệm HIV đối với phụ nữ trong thời kỳ mang thai, sinh con theo yêu cầu chuyên môn nếu không được các nguồn kinh phí khác chi trả; kỹ thuật đình chỉ thai nghén ở phụ nữ mang thai có HIV; khám bệnh; xét nghiệm HIV; thuốc ARV và các dịch vụ khám chữa bệnh HIV/AIDS khác đối với trẻ sinh ra từ bụng mẹ có HIV. Như vậy, bệnh nhân HIV có BHYT sẽ được BHYT thanh toán tiền điều trị ARV, đồng thời phải đồng chi trả tiền thuốc và xét nghiệm.
Ông Long cho biết trên cả nước có hơn 98.000 người có HIV đang được điều trị miễn phí thuốc ARV. Số thuốc này tương đương 420 tỉ đồng. Năm 2015, nhà nước chỉ cấp kinh phí 60 tỉ đồng để mua thuốc ARV. So với các năm trước (chỉ được 20 tỉ đồng) cũng đã cao hơn nhiều nhưng không thấm vào đâu so với tiền thuốc trên thực tế. Số thuốc còn lại đều do các tổ chức quốc tế viện trợ miễn phí.
Mỗi năm, Việt Nam lại có khoảng 800-1.000 bệnh nhân HIV mới cần được điều trị ARV. Tuy nhiên, từ ngày 1-4, các tổ chức quốc tế đã chấm dứt chi tiền cho các bệnh nhân mới. Đến hết năm 2017, tiền viện trợ chi cho thuốc ARV sẽ chấm dứt hoàn toàn.
Tư vấn và cấp thuốc ARV trong chương trình dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con cho bà mẹ mang thai bị nhiễm HIV ở Thái Nguyên
Cần hỗ trợ kịp thời
Việc đưa thuốc ARV vào danh mục thuốc BHYT là biện pháp hỗ trợ cho những người có HIV. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là mới chỉ khoảng 30% người có HIV có thẻ BHYT. Theo ông Long, việc “đứt” thuốc điều trị đối với người có HIV sẽ làm tăng nguy cơ kháng thuốc, kéo theo việc điều trị tốn kém gấp cả chục lần. Đáng lo hơn là nồng độ virus trong máu tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV sang người khác.
Bà Đỗ Thị Nhàn - Trưởng Phòng Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) - cho biết sở dĩ tỉ lệ người có HIV tham gia BHYT còn thấp là do nhiều người chưa ý thức được tầm quan trọng của vấn đề này. Hơn nữa, đa phần dịch vụ y tế chăm sóc bệnh nhân ngoại trú hiện được miễn phí hoàn toàn. Theo phác đồ điều trị, mỗi năm, bệnh nhân HIV phải mất hơn 4 triệu đồng để mua thuốc ARV và một số xét nghiệm liên quan. Nhưng đối với bệnh nhân kháng thuốc, điều trị lâu thì số tiền này tăng lên 7-8 lần. Chưa kể, người bệnh phải đồng chi trả 5%-20%, phải mua thẻ BHYT hơn 600.000 đồng/năm nên sẽ rất khó khăn.
Ngoài ra, theo bà Nhàn, việc người có HIV sử dụng thẻ BHYT khi khám chữa bệnh, lãnh thuốc ARV có thể khiến nhiều người e ngại vì sợ lộ danh tính hoặc bị cộng đồng kỳ thị.
Để người có HIV duy trì việc điều trị, ông Long cho rằng cần có các chính sách như tăng hỗ trợ mua thẻ BHYT, giảm đồng chi trả… “Điều trị ARV làm giảm 95% nguy cơ lây nhiễm HIV sang người khác. Do đó, việc điều trị ARV miễn phí cho người có HIV không chỉ ý nghĩa với người bệnh mà còn là đầu tư cho xã hội” - ông Long lưu ý.
| Việt Nam hiện có khoảng 227.000 người có HIV. Trong đó, 77.110 người chuyển sang AIDS và 74.442 người chết vì HIV/AIDS. Sáu tháng đầu năm 2015, có 3.204 người có HIV mới. |
