<p style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px;" align="center"> </p> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="center"><font color="#0000ff" face="Arial" size="3"><b>CÁC THAY ĐỔI TÂM LÝ CÓ THỂ CÓ Ở NGƯỜI NHIỄM HIV/AIDS.</b></font></p> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="center"> </p> <br /><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="center"> <img src="http://heroin-aids.com/website/kienthuc/images/sodosohai.gif" border="0" /></p><br /><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="center"><br /></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><b><font face="Arial" size="2">SỐC</font></b></p> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="justify"><font face="Arial" size="2">Cho dù một người có được chuẩn bị tốt đến đâu thì cũng không tránh khỏi sẽ bị sốc khi biết mình nhiễm HIV. Người nhiễm có thể cảm thấy lúng túng và không biết làm gì. Người trong trạng thái sốc có thể có nét mặt hoảng hốt, dường như muốn ngất, im lặng, nói những điều vô nghĩa, thậm chí không thể nói được hoặc chỉ có thể thốt lên : "tại sao điều này lại xảy ra với tôi ?!". Khi một người ở trạng thái sốc, mọi vật đối với họ dường như không thực và kì dị. Một điều quan trọng cần nhận biết là khi con người đang trong tình trạng sốc, khả năng tiếp thu thông ton của họ là rất thấp, do vậy chỉ ở bên họ, tạo cho họ cảm giác bình an là hình thức hỗ trợ tốt nhất cho những người ở trạng thái tình cảm này. Hãy để cho họ ở bên một người họ cảm thấy tin cậy.</font></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="justify"><br /></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><b><font face="Arial" size="2">CHỐI BỎ</font></b></p><font face="Arial" size="2">Lúc đầu người nhiễm HIV thường không thể tin là mình nhiễm HIV, họ có thể nghĩ rằng "Bác sỹ chắc đã nhầm" hay "Điều đó không thể xảy ra được, tôi cảm thấy rất khỏe mạnh cơ mà". Không muốn tin một điều là một điều mà nhiều người sử dụng một cách vô thức để bảo vệ bản thân khỏi những đe doạ do HIV/AIDS tạo ra.<br /></font><font face="Arial" size="2">Cảm giác chối bỏ có thể được tạo ra bởi nỗi sợ hãi bị những người thân yêu rời bỏ.<br /></font><font face="Arial" size="2">Hãy hỗ trợ về tinh thần, bạn có thể giúp họ hiểu cách họ đã nhiễm, nhiễm HIV/AIDS có nghĩa là gì và đó chính là cách tốt nhất để giúp họ vượt qua sự chối bỏ của mình.<br /><br /></font><b><font face="Arial" size="2">BỰC TỨC, CÁU GIẬN</font></b><br /><font face="Arial" size="2">Con người có thể rất tức giận khi họ biết rằng họ bị nhiễm HIV/AIDS. Đây là một cảm giác hết sức bình thường và có thể bắt gặp khi người ta tự trách móc bản thân hay người đã truyền HIV/AIDS cho họ.<br /></font><font face="Arial" size="2">Bực tức là bình thường nhưng nó có thể không tốt bởi vì nó có thể tập trung vào việc đổ lỗi cho người khác (tức tối với người khác) hay đổ lỗi cho bản thân (tự cảm thấy tội lỗi) hơn là thực hiện những hành động tích cực.<br /><br /></font><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><b><font face="Arial" size="2">MẶC CẢM</font></b></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2">Một người bị nhiễm HIV có thể rơi vào trạng thái mặc cảm và nghĩ rằng "Mình sẽ trở nên một người tốt và AIDS sẽ phải bỏ đi". Cần giúp đỡ người nhiễm HIV chấp nhận sự thật, không nên đồng loã cũng không nên thách thức những cảm xúc này.</font></p><br /><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"><b>SỢ HÃI</b></font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2">Người bị nhiễm HIV có thể bị sợ hãi vì nhiều thứ :</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Sợ đau đớn.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Sợ mất việc.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Sợ người khác biết được mình nhiễm.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Sợ sự xua đuổi của mọi người.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Sợ con cái không ai chăm sóc.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Lo sợ về tương lai của gia đình.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> - Lo sợ về cái chết.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"> Nỗi sợ hãi sẽ vơi bớt khi họ nói chuyện với một ai đó thông hiểu họ. Người nhiễm HIV sau đó có thể nhận thấy rằng họ đã lo lắng về những điều mà không phải đáng lo.</font></p>nên<font face="Arial" size="2"> quan tâm đến tình cảm của người nhiễm</font><font face="Arial" size="2">. Khuyến khích người nhiễm nói lên hoặc thể hiện nỗi lo sợ của mình bằng một cách bình tỉnh và vững vàng. </font><font face="Arial" size="2">Xác định các nguyên nhân làm họ lo sợ bằng cách hỏi như "Anh đang sợ điều gì ?!". </font><font face="Arial" size="2">Xác định các cách để giải quyết nỗi lo sợ một cách hiệu quả, ví dụ nếu người nhiễm sợ chết vì có các bệnh nhiễm trùng cơ hội bắt đầu xuất hiện thì cần giới thiệu người bệnh đến gặp các bác sỹ.</font><font face="Arial" size="2"> Đề xuất các hoạt động có thể làm người nhiễm tạm quên nỗi lo sợ hay lo lắng của mình như làm các công việc nhà, tập thể dục hay đi chơi.<br /><br /></font><b><font face="Arial" size="2">CÔ ĐƠN / TỰ ÁM THỊ</font></b><br /><font face="Arial" size="2">Một người nhiễm HIV có thể cảm thấy cô đơn. Cảm giác này có thể đến rồi mất đi trong một thời gian dài tùy thuộc vào sự hỗ trợ của gia đình và bạn bè. Mỗi người bị nhiễm HIV cần phải được hỗ trợ để họ hiểu rằng họ không cô đơn, có rất nhiều người khác cũng bị nhiễm HIV.</font> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt;" align="justify"><font face="Arial" size="2">Các dấu hiệu của sự cô đơn bao gồm : Tránh tiếp xúc mắt với người khác, rút lui khỏi các hoạt động xã hội, nói ít, cảm thấy cô đơn, lẽ loi. Họ có thể nói "tôi không muốn gặp ai" hay "tôi muốn ở một mình" hay "tôi không muốn nói chuyện với ai nữa"</font></p><font face="Arial" size="2">Cảm giác tự ám thị xuất phát từ nỗi lo sợ bị phân biệt đối xử của xã hội hay nghi ngờ bị theo dõi hay nói xấu. Thái độ này thường xuất hiện khi người bệnh đã có những dấu hiệu bệnh rõ ràng hay bạn tình của nguời bệnh đã chết vì AIDS. Cô đơn có thể xuất hiện khi người nhiễm HIV cảm thấy không còn ai để chia sẽ những khó khăn hay hiểu họ. Những lúc đó họ cảm thấy cô đơn và vô giá trị.<br />Hãy </font><font face="Arial" size="2">khuyến khích họ tham gia tích cực vào các hoạt động cộng đồng. Điều này sẽ làm tăng sự chấp nhận về người nhiễm HIV bằng cách cho thế giới thấy rằng họ là những thành viên quý báu của xã hội như những người khác. Hãy làm cho họ thấy rằng nếu họ áp dụng các biện pháp bảo vệ họ sẽ không lây lan HIV ra những người xung quanh. </font><font face="Arial" size="2">Gặp gỡ, thảo luận và dành nhiều thời gian với người nhiễm thường xuyên. </font><font face="Arial" size="2">Chú ý hay ở dành thời gian với người nhiễm ngay cả khi họ không muốn nói chuyện. </font><font face="Arial" size="2">Lắng nghe đồng cảm, bảo đảm bí mật cho những thông tin cá nhân của họ. </font><font face="Arial" size="2">Hãy thảo luận cùng gia đình họ và khuyến khích họ chấp nhận và hỗ trợ người nhiễm. </font><font face="Arial" size="2">Lờ đi hay xem thường cảm giác cô đơn của người nhiễm.<br /><br /></font><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><b><font face="Arial" size="2">TRẦM UẤT / CÓ HÀNH VI TỰ TỬ</font></b></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2">Có người khi biết bị nhiễm HIV thì cảm thấy không còn lý do gì để sống nữa. Họ có thể cảm thấy mình vô dụng, chỉ muốn ở nhà, không muốn ăn và nói chuyện với ai.</font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2">Trạng thái trầm uất có thể làm con người yếu đi, cả về thể chất lẫn tinh thần. Cần phải giúp đỡ họ vượt qua trạng thái này và không được bỏ cuộc. Khuyến khích họ tiếp tục cuộc sống hàng ngày, cũng như mặc quần áo đẹp, thăm hỏi bạn bè, giữ cho bản thân luôn bận rộn, giúp đở người khác, suy nghĩ về con cái hay bạn bè những người cần họ. <br /></font></p><br /><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2"><b>CHẤP NHẬN</b></font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2">Sau một thời gian người nhiễm HIV sẽ bắt đầu chấp nhận tình thế. Điều này sẽ giúp họ cảm thấy tốt hơn. Những người đến giai đoạn này sẽ cảm thấy bình an và bắt đầu suy nghĩ về cách tốt nhất để sống. </font></p><div style="text-align: left;"> </div> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><font face="Arial" size="2">Họ có thể nghĩ : "Mình sẽ phải làm gì để phần còn lại của mình thật sự có ý nghĩa ?! </font><font face="Arial" size="2">Mình cần ăn thức ăn gì để mình có thể khoẻ mạnh ? </font><font face="Arial" size="2">Mình cần lập kế hoạch gì cho con cái mình trong tương lai ?! </font><font face="Arial" size="2">Hãy để tôi thấy biết ơn cuộc đời cho mỗi ngày tôi sống trên đời này, hãy cho tôi biết ơn gia đình và bạn bè tôi và cho họ biết là tôi quan tâm đến họ.</font><font face="Arial" size="2">"</font></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left;"><br /></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;"><font size="4"><font face="Arial">HY VỌNG</font></font></p><div style="text-align: left;"> </div><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; text-align: left; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;"><font face="Arial" size="2">Bạn cũng có thể giúp người nhiễm HIV có hy vọng về nhiều điều trong cuộc sống. </font></p><font style="color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" face="Arial" size="2">Ví dụ : <br /></font><font style="color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" face="Arial" size="2">Hy vọng rằng họ sẽ còn sống lâu.<br /></font><font style="color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" face="Arial" size="2">Hy vọng rằng con cái họ sẽ khoẻ mạnh.<br /></font> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" align="justify"><font face="Arial" size="2">Hy vọng rằng bệnh tật sẽ được chữa khỏi.</font></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" align="justify"><font face="Arial" size="2">Hy vọng rằng họ sẽ được yêu quý và chấp nhận.</font></p> <p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" align="justify"><font face="Arial" size="2">Hy vọng rằng các nhà khoa học sẽ tìm được cách chữa trị cho căn bệnh của họ.</font></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" align="justify"><font face="Arial" size="2">Điều quan trọng là phải có hy vọng cho cuộc sống. Hãy nhớ rằng ngừơi có hy vọng hôm nay sẽ có thể rơi vào tình trạng cáu giận hoặc trầm cảm ngày mai. Đó là điều hoàn toàn bình thường. Ngay cả người không bị nhiễm HIV cũng có thể rơi vào tình trạng tình cảm lên xuống hàng ngày.</font></p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; color: rgb(0, 100, 0); font-weight: bold;" align="justify">----------------------</p><p style="margin-top: 0pt; margin-bottom: 0pt; color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;" align="justify"><i><font face="Arial" size="2">Phỏng theo cuốn "Giữ cho khoẻ mạnh và cảm thấy vui vẻ" tài liệu hướng dẫn chăm sóc sức khoẻ và tinh thần cho người nhiễm HIV tại cộng đồng (PATH) và cuốn "Tài liệu chăm sóc người nhiễm HIV tại nhà" (Tổ chức y tế thế giới)</font></i></p>
