Vòng hoa trắng phủ khắp một góc đồi.

Tại cả ba nghĩa trang nhân dân của thành phố Hạ Long là Dốc Khế, Đèo Sen và Hà Khẩu, tỷ lệ người chết trẻ luôn cao không kém tỷ lệ người chết già. Trong hàng mộ bạt ngàn, không ít mộ mới chôn phủ đầy hoa trắng.

Người quản trang tên Linh của nghĩa trang Dốc Khế kể: “Từ năm 1998 về trước, đây là nghĩa trang tự phát, sau được Công ty Môi trường đô thị Hạ Long tiếp quản và quy hoạch. Tại đây có trên 2.100 nấm mồ, trong đó khoảng 50% là của người chết trẻ”.

Ông Linh nói: “Dốc Khế nhiều vòng hoa trắng nhất bởi dân số tập trung đông, trong khi ở hai nghĩa trang còn lại đang quá tải”.

Dọc đường lên nghĩa trang Đèo Sen có không dưới năm “công ty” chuyên lo ma chay, bốc mộ nằm sát hai bên. Một vài con nghiện thân hình gầy đen cáu bẩn đang liêu xiêu lên núi. Tấm bảng tại cổng ban quản trang ghi dòng chữ: “Hiện nay trên nghĩa trang có nhiều đối tượng lấy cắp xe máy, cốp - IC. Nhận gửi xe”.

Ông Đinh Khắc Thông, người đã hơn 20 năm quản trang, tâm sự: “Các cụ trẻ chết cũng chẳng yên! Bác sĩ (con nghiện chích ma túy) mò lên thăm suốt. Chúng nó cũng mang theo bó hương nói để lên thắp cho thằng bạn nhưng thật ra là để chích choác, rồi hở ra cái gì là ăn cắp cái đấy”.

Nghĩa trang nằm trên núi cao, bên cạnh là bãi rác thành phố bốc mùi với cả rừng ruồi nhặng, quạ đen sà xuống. Những vị trí hướng đẹp, cao ráo ở nghĩa trang, mộ người già xếp dày như nêm cối đã được xây dựng bề thế. “Con cháu” nằm ở những khu đất dưới, thấp hơn, nhưng lại đông hơn các cụ.

Người đến viếng mộ là những học sinh lớp 9.

Ông Thông cho biết: “Tại đây có tất cả trên 4.000 mộ. Bình quân một tháng tiếp nhận 20 đám thì chỉ 5-6 đám của cụ già, còn lại là chết do AIDS và ma túy, trong đó khoảng 5 đám là vòng hoa màu trắng”.

Nghĩa trang Hà Khẩu nằm bên kia phà Bãi Cháy với trên 1.000 mộ thì có khoảng 400 mộ chết do ma túy (trong đó 30% vòng hoa trắng) và khoảng 200 mộ do tai nạn giao thông (trong đó trên 150 mộ vòng hoa trắng).

Tổ trưởng tổ quản trang Bùi Ngọc Thịnh nói: “Tại đây, năm 2001 tai nạn giao thông chết trẻ nhiều nhất; sang 2002-2003 đến lượt chết do ma túy. Nghiện ngập nhiều nhất là con nhà giàu!”. Trong số những nấm mồ chết trẻ ở đây nhiều nạn nhân sinh năm 1976-1982, có cả người sinh năm 1985.

Ông Thịnh kể: “Nghĩ mà xót! Đám ma chỉ có trống không kèn (theo phong tục ở đây, chỉ bố mẹ hoặc ông bà mất mới đầy đủ kèn trống). Có đám chẳng có vòng hoa nào. Nhà nào viên chức đầy đủ thì giấu, rằng con họ chết ốm chết đau chứ không chết nghiện, chết AIDS. Nhà nào chán “cụ trẻ” quá thì nói huỵch toẹt chết nghiện cho nhẹ nợ. Chỉ có nhà con gái mất là phải giấu, họ không muốn tiếng để đời là con gái mình làm mại dâm”.

Trong số những nấm mồ phủ hoa trắng ấy, còn có những nấm đơn độc, quạnh hiu, bị che lấp bởi cỏ hoang.

Ở Hà Khẩu có một nấm mồ không bia mộ, không tên tuổi, xếp chồng lên đó chỉ vài hàng gạch. Ông Thịnh không nhớ nổi tên của thanh niên chết trẻ này: “Đây là trường hợp đau thương nhất mà tôi biết tương đối rõ. Anh ta khoảng 20 tuổi, chết sau hơn bốn năm nghiện”.

Theo người dân ở phường Giếng Đáy, đối tượng X trước trú ngụ tại phường cùng gia đình, nghiện ngập, trộm cắp phá phách tan nát gia đình nên bố mẹ X phải bán nhà về quê Nghệ An sinh sống “trốn” quý tử. X không về theo mà sống vật vờ tại Giếng Đáy ăn trộm, hút chích qua ngày. Công an phường động viên, vận động bà con mua cả vé ôtô cho X về quê với bố mẹ nhưng cậu không chịu; lên xe lại trốn xuống lại.

Rồi X chết. Bố mẹ, người thân chẳng hay. Thành phố phải bỏ tiền ra mua quan tài chôn cất. Đám ma không có nổi một vòng hoa trắng.

Trên đỉnh núi thuộc nghĩa trang Đèo Sen, gần 100 nấm mồ được chôn san sát nhưng sơ sài, bên trên chỉ gắn mảnh bia sắt sơn đen chữ trắng, ghi ngày tháng năm sinh... Tất cả nạn nhân đều chết chưa quá tuổi 30. Ở góc dưới chân đồi, một ngôi mộ cỏ hoang mọc um tùm, trên cắm miếng sắt ghi một chữ “Biên” to.

Người chết trẻ tên “Biên”, không rõ ngày sinh tháng đẻ, quê quán. Chếch mộ này, sáu nấm mộ nhỏ như cái mẹt, trên không có bia, không bát hương; mấy chân hương cắm vung vãi cháy hết đã mốc khô tự thuở nào.

Ông Thông nói: “Kinh phí cấp cho nạn nhân chết không tung tích có hạn. Nhiều lúc chúng tôi phải tự quàn xác, tự chôn vì người nhà không nhận”.

Với tổ quản trang Đèo Sen thì cảnh người chết vì HIV hay ma túy được đưa lên đèo bằng... xe công nông không có gì lạ. Người tốt số thì may ra được một bà già làm bệnh viện ngồi cùng xe, rắc cho mấy đồng tiền giấy xuống đường. Có trường hợp người chết bị gia đình ruồng bỏ, đi chôn xác chỉ là đoàn thể, hàng xóm.

Ông Thông kể một trường hợp cả gia đình chết vì HIV: “Nhà còn một đứa con gái, bốn thằng con trai đều chết. Cả ông bố nữa là năm. Chúng tôi quen mặt bà vợ khi đi chôn xác con, xác chồng. Bà khóc ít bởi làm gì còn nước mắt nữa mà khóc. Cả nhà sống trên thuyền ở Sa Tô (phường Cao Xanh) không còn cái gì đáng giá nổi 10.000 đồng. Lần chôn thằng con cuối, bà mang xác ra bắt vạ: “Lấy đâu ra tiền nữa, các anh muốn làm gì thì làm!”. Chúng tôi chôn hộ bà ấy...”.

(Theo Tuổi Trẻ)